woensdag 6 mei 2015

Welk woord komt maar één keer voor op het Internet?

Door Marten van der Meulen

Gisteren had ik het met mijn lieftallige vriendin over de weekplanning. De laatste tijd gebeurde het weleens dat we de agenda's iets te veel langs elkaar planden: had de een de woensdag vrij, dan de ander de donderdag. Maar deze week kwamen we erachter dat we we zowaar de vrije dagen op elkaar hadden afgestemd. In het daaropvolgende mild-euforische gesprek kwam schertsend het woord "agendaoptimalisatie" langs. Natuurlijk meteen even gegoogled, en wat blijkt: dit woord werd pas één keer gebruikt op het ganse internet! 

In goed Grieks is een woord dat maar één keer voorkomt in een tekst een hapax legomenon (of gewoon 'hapax', voor vrienden). Ze zijn bekend uit de Bijbel, waar er wel 1500 inzitten (zie hier voor lijstje). Maar ze komen sowieso heel veel voor, omdat dat is hoe taal werkt: sommige woorden komen heel veel voor, en heel veel woorden komen heel weinig voor. Ook is het nog zo dat woorden die vaker voorkomen vaak korter zijn. Te gek allemaal, lees er meer over bij de Wet van Zipf. Voordehandliggend op een bepaalde manier, maar toch fascinerend. 

Vroeger was dit een spelletje, dat wel door mensen werd gedaan. Vind de woorden, die maar één keer op het hele internet voorkomen (ik speel dit spel overigens ook met YouTube-filmpjes die maar één keer zijn bekeken). Ik meende dat dit Google Hacks heette, maar daarmee kom je nu op andere plekken terecht.

Maar dan nu de opdracht: welke woorden komen maar één keer voor op het hele internet? Delen in de comments!

33 opmerkingen:

  1. Nou, als ik het google komt het gewoon 3x voor hoor!

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Uhm ja, waarvan 2x links zijn naar dit stukje, of niet? ;)

      Verwijderen
    2. Dus door de woorden te noemen in een blog verliezen ze hun unieke karakter. Een treurigstemmende gedachte.

      Verwijderen
    3. Tsja, daarmee vallen de woorden in de categorie van "stilte": zodra je het benoemt doorbreek je het.

      Verwijderen
  2. Dompernotificatie: technisch gezien vragen jullie het onmogelijke tenzij mensen woorden mogen rapporteren die hier in de comments voor het eerst gebruikt worden, zoals bijvoorbeeld het eerste woord in deze zin.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Tsja, ik vind dat het dan toch telt. De regel is dus: komt het 1 keer voor, voordat je het hier post. Dat lijkt me nog acceptabel toch?
      Interessant genoeg levert googlen van "dompernotificatie" geen hits op, dus misschien worden de comments niet meegenomen? Dat zou natuurlijk schelen...

      Verwijderen
    2. Google kan enkel tonen wat er in haar database voorkomt. Twee grote delen van alle websites vallen daarmee af:
      - pagina's waarvoor je moet inloggen/aanmelden, zoals bij sommige nieuwssites;
      - pagina's die (heel) recentelijk zijn gewijzigd, zoals dit comment.
      Voor die laatste categorie geldt dat geduld beloond wordt, dus die Dompernotificatie komt vast nog wel eens in het - bijzonder korte - lijstje te staan.

      Verwijderen
    3. Sterker nog: Google heeft de comments inmiddels al geïndexeerd, dus 'dompernotificatie' heeft zijn unieke plek op het internet veroverd. :)

      Verwijderen
  3. Reacties
    1. Schitterend! Woordgasme! Hoe ben je DAAR nou weer opgekomen?!

      Verwijderen
  4. Het heette een Googlewhack: http://nl.wikipedia.org/wiki/Googlewhack

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ah dankjewel Maartje! Ik zat zo met die hack in mn hoofd... Hier

      http://www.volkskrant.nl/dossier-archief/mooiste-googlewhack-van-de-dag-atletiek-breiwerkje~a616783/

      staan zelfs nog regels. Maar die regels vind ik wel vreemd: als het voorkomt, wordt het toch ook gebruikt?

      Verwijderen
  5. Meest kansrijk lijken me historische begrippen met een zeer specifieke betekenis die maar in een beperkt gebied in gebruik waren, en dan liefst daar dan weer afleidingen van. Zo kom ik in elk geval op de volgende twee, die tot ik ze hier postte maar één keer door Google werden gevonden:

    etstoeltuitspraak
    booherder

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Lapsetudinarian. Degene die de betekenis weet krijgt bonuspunten!

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Het spelletje ken ik wel, ook uit eigen waarneming, maar ik lees voor het eerst dat er ook een woord voor is. Nu heb ik in de loop der jaren wel een paar neologismen en extreme samenstellingen bedacht en opgeschreven, maar die tellen natuurlijk niet en bovendien weet ik ze ook niet meer goed. Het laatste neologisme dat ik vorig jaar bedacht was 'luimoedig', bedoeld als een soort van onderuitgezakte mening. Toch even gegoogeld en twee hits, een van mij en tot mijn verrassing nog een vermelding in een facsimile van een Engels-Nederlands woordenboek van eind 18e eeuw. Maar die valt dus hoe dan ook af. Dan wilde ik toch een poging wagen en wilde een woord bedenken dat iets met taal te maken heeft. Vraag me niet hoe of waarom, maar ik dacht aan 'dicteemoe'. Ingetypt en precies een fraaie vermelding (van Twitter, dus ook internet). In een keer raak.

    En dan moet je de zoekterm, dus ook "dicteemoe", tussen twee aanhalingstekens zetten, want Google geeft graag ook varianten.

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Trompetmatig.
    Ideologiegestuurd. (2 of 3 treffers - maar telkens hetzelfde document.)
    Stervenszuchtig.

    BeantwoordenVerwijderen
  9. sjoelbakbeheerder
    waanzinliefhebber
    godinnentenen (2 links naar dezelfde pagina)
    organiserenderwijs
    wederontdekkingsreis
    doodstraffelijk
    afleerzaam
    Zo, en nu ga ik weer aan het werk,

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Wow wow wow Gaston. De echte vraag is natuurlijk: verzin je dit nou ter plekke? En waarom zitten deze woorden in jouw brein?!

      Verwijderen
    2. Ik denk niet dat ze kant en klaar in mijn brein zaten; alleen de woordvormingsprocédés, en het t vermogen in te schatten dat t welgevormde, maar ongebruikelijke woorden zijn. Ik heb er overigens ook tientallen geprobeerd die nul of een handjevol treffers opleverden - en soms tot mijn verbazing vele (zoals 'bakwensen'). Het resultaat is nu dat ik aan Google vanmiddag af en toe moet bewijzen dat ik een mens ben. Hij twijfelt daaraan!

      Verwijderen
    3. Maar wij, Pieter en ik, weten dat je bestaat, Gaston. Als echt mens!

      Verwijderen
  10. Toen ik vorig jaar in mijn boek (Vier jaar vechten op krediet, over de financiering van de Eerste Wereldoorlog) het woord 'tacitiaans' gebruikte, bleek er tot mijn verbazing maar 1 vindplaats op internet te zijn. Dat is nog steeds zo; het gaat weliswaar om 2 items op google, maar die verwijzen naar een en dezelfde bron. Een bron, overigens, die door het gebruik een mooi voorbeeld geeft van de betekenis.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Probeer anders eens "Tacitaans"/"Tacitaanse" (incl. aanhalingstekens). Nog altijd niet héel veel hits, maar toch al meer dan 1.

      Het gaat namelijk om de Romein Tacitus vermoed ik - aangezien ik van een Tacitius nog nooit gehoord heb.

      Verwijderen
  11. Peter Nieuwenhuijsen8 mei 2015 om 15:26

    overlastmaximalisatie (3 treffers, maar 3x hetzelfde stukje). Overigens een heel bruikbaar begrip.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Inderdaad nuttig, net als (vind ik) agendaoptimalisatie. Grappig, het zijn qua vorm woorden die vrij veel op elkaar lijken. Overigens zou ik liever overlastminimalisatie zien (0 hits...)

      Verwijderen
  12. Deels reclame voor eigen werk, maar met de volgende snelkoppelingen zijn er verscheidene te vinden:
    http://demeningvanevert.blogspot.nl/2014/08/woorden-die-niet-mogen-verdwijnen-3-slot.html
    http://demeningvanevert.blogspot.nl/2015/03/de-alfabetweter.html
    http://demeningvanevert.blogspot.nl/2013/04/intermezzo-prijsvraag.html

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Interessante posts, maar ik zie door de woordbomen het bos niet: welke woorden in die lijsten komen maar een keer voor?

      Verwijderen
  13. Koulak. Dit woord ken ik uit mijn jeugd in Pernis. Als je naar dit woord googlet vind je dit als nederlandstalig woord alleen op de website encyclo.nl. Het is trouwens de samentrekking van koukleum en luilak.

    BeantwoordenVerwijderen
  14. Kees van Reenen11 mei 2015 om 12:34

    Dit aardige spelletje heeft trouwens wel een nadeel: niet alleen helpen we mee Google nog machtiger te maken, maar ook kost een zoekopdracht nogal wat energie (twee zoekopdrachten komt overeen met het verwarmen van een ketel water, las ik ergens).

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Beste Kees,

      Ik begrijp niet helemaal hoe we Google hiermee machtiger maken: de woorden staan toch al online?

      Verwijderen
    2. Deze reactie is verwijderd door de auteur.

      Verwijderen
    3. Kees van Reenen14 mei 2015 om 18:14

      Google krijgt macht doordat het veel wordt gebruikt (m.b.v. o.m. advertentiegeld kunnen allerlei gegevensbanken worden opgezet, enz.).

      Verwijderen
    4. Tsja, we kunnen het spelletje ook met een andere zoekmachine gaan uitvoeren, misschien dat dat helpt... Maar ik vrees dat de macht van Google betrekkelijk onaantastbaar is, en dat zo'n spelletje weinig uit maakt (de druppel op de plaat etc.). Als we de machtspositie echt willen verminderen moeten we alternatieven gaan gebruiken.

      Verwijderen
  15. Voor een hilarisch verhaal over dit verschijnsel kun je 'Dave Gorman's Googlewhack Adventure' lezen of zijn comedyshow met dezelfde titel bekijken. Zie http://www.davegorman.com/projects_googlewhack_adventure.html

    BeantwoordenVerwijderen