Waarom is er geen Taalkundige des Vaderlands?

Je kunt het zo gek niet bedenken, of de gemeente Amsterdam heeft er een mannetje/vrouwtje voor. Een stadsdichter, een stadstekenaar, acht (!) stadsecologen, een nachtburgemeester en binnenkort zelfs een fietsburgemeester. Ons Vaderland doet het zelfs nog beter: dat heeft ook nog een Denker des, een Componist des, een Fotograaf des, en natuurlijk ook de Dichter des. Maar weet je wat niet bestaat? Een stadstaalkundige of een Taalkundige des Vaderlands. Terwijl dat toch echt een heel goed idee zou zijn: taal speelt een niet te onderschatten rol in politiek, onderwijs, integratie en een keur aan andere gebieden. Politiek, doe er wat aan!

De noodzaak voor deze functie werd ons onlangs duidelijk, toen we probeerden uit te zoeken hoeveel talen er eigenlijk in Nederland worden gesproken. Niemand die het weet! Niet eens bij benadering! Terwijl dat enorm belangrijk is! Waarom? Nou hierom!

- Onderwijs - Wanneer je onderwijs Nederlands afstemt op de moedertaal van sprekers is het veel effectiever. 

- Integratie - hoe goed integreren migranten in ons land, qua taal? Leren asielzoekers en expats Nederlands, en zo ja, in welke situaties gebruiken ze het?

- Politiek - de taal van politiek sluit misschien helemaal niet zo goed aan op wat mensen nodig hebben dan wel willen. Wat willen ze wel? Hoe willen ze dat?

En dan hebben we het nog niet eens over de commerciële mogelijkheden. Je kunt bijvoorbeeld je reclame veel beter afstemmen op verschillende doelgroepen. En een Taalkundige des V's zou ook nog eens werk kunnen maken van goede taalwetenschapscommunicatie, zodat mensen echt iets weten over taal, en begrijpen waarom Inuit wel én niet 50 woorden voor sneeuw heeft. Zet zo iemand lekker aan tafel bij Humberto Tan (DWDD is zooo vorig jaar), en laat haar/hem lekker de boel duiden. Dan vermijd je ook van die gênante vertoningen rond het koningslied (waar dus geen grammaticale fouten instonden, zie de Taalprof).

Nu kun je je afvragen of voor dit alles wel een T-des-vaderlands nodig is. Zijn dit niet gewoon allemaal taken van de taalwetenschap? Kunnen de taalkundigen het zo ook wel? Nou, dat kan. Maar dat kun je ook zeggen over ecologen, dichters en denkers. Ook die kun je gewoon lekker op de vrije markt laten. Maar nee: de gemeente/het vaderland heeft besloten dat sommige dingen zo belangrijk zijn, dat ze die sponsort. Nou, dat gaat voor taal ook hartstikke op. Het is in het belang van iedereen om te weten hoe taal werkt in ons land. Daar wordt iedereen beter van.

Weet je wie bijvoorbeeld een geweldige stadstaalkundige of zelfs Taalkundige des Vaderlands zou zijn? Jacomine Nortier! Zij heeft een enorme kennis van taalverwerving, meertaligheid, communiceren met de gemeente, en ze weet ook meer dan het een en ander over straattaal. En ze kan populariseren. Wat wil je nog meer? Geef haar gewoon lekker een paar jaar geld om haar plannen uit te voeren/onderzoek te doen, en voor je het weet is je stad er enorm op vooruit gegaan. Ze zou waarschijnlijk wel het liefst Stadstaalkundige van Utrecht willen worden, maar ook daar gebeurt genoeg op taalkundig gebied.

Dus gemeenten, politiek, maar ook bedrijfsleven, steek je nek uit. Creëer een positie, en zie wat voor positieve gevolgen dit allemaal kan hebben. En gooi er dan niet een lullige ton tegenaan, maar zorg gewoon dat zo iemand een paar jaar onderzoek kan doen. Een Taalkundige des Vaderlands, dat is het beste voor iedereen.