maandag 27 maart 2017

Liedjes met taalfouten: de Thunderbirds-constructie

door Sterre Leufkens

Weet u nog, van die schokkende taalfouten in kinderliedjes? Nou mensen, het is niet alleen de kindercanon, ook de muziek voor volwassenen is ermee besmet. Muziekverloedering! Cultuurrelativisme! We gaan allemaal naar de haaien, en dat komt door een tv-tune. Wat is het geval? 

In ons eerdere blog over het loze meisje en het zoete schaap bleek dat er technisch gesproken fouten in die kinderliedjes zitten, maar dat de fouten wel verklaarbaar zijn. Sterker nog: er ligt een heel systeem aan ten grondslag. In het geval van het nummer waar we het vandaag over hebben lijkt in eerste instantie wel sprake van een flagrante fout op klaarlichte dag. Zingt u even mee?




5... 
4... 
3... 
2... 
1... 

*ontploffingen, raketlancering* 

Thunderbirds are go!

Huh? Wat is dit nou? Volgens de Engelse werkwoordsvervoegingsregels zou je toch 'are going' moeten zeggen? Een gebiedende wijs (Thunderbirds: go!) zou ook verdedigbaar zijn. Maar dit? 

Maar gelukkig mensen, er is wederom een verklaring. 'Thunderbirds are go' is een normale frase in de wereld van Amerikaanse ruimtereizigers. Het betekent zoiets als 'Thunderbirds are cleared', of: 'Thunderbirds are ready to go': alles is zoals afgesproken, elk boutje is aangedraaid, elk moertje is gecheckt, dus go met die banana. Het is dus geen fout, maar een gevalletje raket-jargon.

'Go' functioneert in dit zinnetje niet meer als gewoon werkwoord. Het is eerder een naamwoordelijk deel van het gezegde (zoals 'klaar' in: Het is klaar), en heeft een moeilijk te definiëren betekenis. Het doet me ook denken aan 'oké': ook zo'n woord dat geen duidelijke woordklasse of duidelijk begrensde betekenis heeft. Zowel 'go' als 'oké' zorgen vooral dat er een handeling kan beginnen. We hebben allerlei dingen afgesproken, en met dit woord kunnen we dan overgaan tot de daden bij de woorden. Ik zeg het ook wel eens tegen mijn studenten, wanneer het moment is aangebroken waarop ze met een opdracht of tentamen mogen beginnen: oké, go! 

Doen jullie dit ook wel eens zo, lezers? Of gebruiken jullie andere aanspoorwoorden? Graag jullie reacties hieronder, klaar voor de start...

AF!

14 opmerkingen:

  1. Ik ken wel heel wat werkwoorden die je in de infinitiefvorm als naamwoordelijk deel van het gezegde (casu quo bepaling van gesteldheid) kunt gebruiken, maar dat bedoel je vast niet.

    - Dat is balen.
    - Ik vind het wel lachen.

    (Nog even los van zinnetjes als 'Hij is vissen'.)

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Leuke observatie! Het lijkt er wel op inderdaad. Maar in het Engels kan ik maar weinig van zulke zinnetjes bedenken, alleen 'This ice-cream is to die for' of zoiets. Dat lijkt me een andere constructie dan 'are go'; wat denk jij?

      Verwijderen
    2. Ja, dat is weer iets anders; volgens mij ook niet uniek. (Al kan ik even geen vergelijkbare voorbeelden bedenken.)
      Ik ga er nog eens op broeden.

      Verwijderen
  2. Volgens mij is dat inderdaad hetzelfde. "Het project is gaan" is eigenlijk dezelfde constructie, alleen klinkt het raar omdat we het nooit zo gebruiken.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. 'n ander element is natuurlijk gebruik van dat typische air en space jargon, zoals "copy" - je zit meteen in een andere wereld

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Lijkt hetzelfde als de spreektaal: de shit is aan! (op welk moment The Thunderbirds vaak Go gingen, overigens...)

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Vanaf de eerste keer dat ik de middenstandsuitdrukking 'to go' las, naar mijn gevoel zo'n vijf jaar geleden, heb ik die raar gevonden. Betekent 'coffee-to-go' 'afhaalkoffie' of zo? Hoe oud is deze uitdrukking in Angelsaksische landen en nu bij ons? Albert Heijn-to-go (www.ah.nl/over-ah/winkels/ah-to-go): ik ga naar die winkel, koop daar iets en ga daar dan met het gekochte artikel weg, zoals dat bij elke winkel zo gaat. Wat is daar bij to-go anders aan dan in een niet-to-go-Albert Heijn?

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Krantenkop als Faure Gnassingbé aftreedt:
    President of Togo to go.

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Ik weet niet helemaal of dit voldoet, maar op Vlaamstalige fora kom ik weleens de uitdrukking tegen '(Dat is) echt strijk gaan'; d.w.z. onderuit gaan (van het lachen).

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Of een grap van Trevor Noah.

    Obamacare, Obamacare?
    Who care?
    Obama care!

    BeantwoordenVerwijderen