Door Marten van der Meulen
De gemeente Emmen wil een slogan in grote letters op een plein zetten. Waarom? Nou, omdat Amsterdam het ook heeft, en in Amsterdam schijnt het een groot succes te zijn. Het gaat in Amsterdam natuurlijk om de inmiddels bekende levensgrote I Amsterdam-letters. Wat je daar verder ook esthetisch van vindt, het werkt inderdaad: er staan altijd hordes toeristen bij, in, op en andere voorzetsels, met selfiesticks en alles. Hordes toeristen, dat leek Emmen wel wat, en dus werd er een vergelijkbare slogan bedacht. Ook in Emmen was het de bedoeling dat er een groot standbeeld kwam. De slogan: WE ♥ MM.
Meervoud
Maar er is een belangrijk verschil tussen de twee slogans. Als je I Amsterdam uitspreekt zoals men dat blijkbaar wil (I am Amsterdam), dan krijg je een zin die weliswaar vreemd is (ik ben een stad? Wat betekent dat voor toeristen?), maar die grammaticaal in ieder geval mogelijk is. Maar bij Emmen klopt de slogan gewoon niet in het Engels, en dat heeft met meervoudsvorming te maken.
In het Engels kun je op allerlei manieren meervoudsvormen maken. Minstens twee manieren daarvan komen overeen met het Nederlands: -s (ENG book -> books, NL ezel -> ezels) en -en (ENG ox -> oxen, NL boek -> boeken). Maar de frequentie waarmee je die strategieën gebruikt is heel anders in de twee talen: in het Nederlands komen -en en -s allebei heel veel voor (men zegt weleens dat -s de boel overneemt, maar of dat waar is weet ik niet), maar in het Engels is men sinds jaar en dag overgestapt op -s. Een paar woorden bieden moedig weerstand (oxen, children, brethren), maar dat zijn zeldzame uitzonderingen.
Verwarring
De voorkeur voor meervoudsvorm -s geldt ook voor letters: in het Engels spreek je van 'three m's, five p's and two a's'). Sprekers van het Engels zullen in de voorgestelde slogan MM dus niet verwerken als M-en, maar als M's. En dat is gewoon een totaal andere plek (eigenlijk een serie plekken, omdat het een rivier is).
Het is mogelijk dat de bedenkers niet op Engelse, maar op Duitse toeristen mikken: de Duitse grens is tenslotte een stukkie dichterbij dan Schiphol. Maar dan is dat 'we' weer gek - maak er dan meteen 'wir' van.
Kortom: de slogan 'We love ems' lijkt ons een gemiste kans en een vreemd idee (nog los van de kosten en het effect, waar we het niet over zouden hebben). Maar omdat we altijd benieuwd zijn naar het verhaal achter de keuze, besloten we de Gemeente Emmen te tweeten. En zowaar, er kwam direct een antwoord!
Waar Twitter al niet goed voor is. Helaas krijgen we geen inzicht in het ontwerpproces, en de gedachtegang achter deze multilinguale uitdaging. Maar wie weet heeft Milfje toch maar mooi even geholpen Emmen een taalkundig doorzichtigere plaats te maken.
Maar er is een belangrijk verschil tussen de twee slogans. Als je I Amsterdam uitspreekt zoals men dat blijkbaar wil (I am Amsterdam), dan krijg je een zin die weliswaar vreemd is (ik ben een stad? Wat betekent dat voor toeristen?), maar die grammaticaal in ieder geval mogelijk is. Maar bij Emmen klopt de slogan gewoon niet in het Engels, en dat heeft met meervoudsvorming te maken.
In het Engels kun je op allerlei manieren meervoudsvormen maken. Minstens twee manieren daarvan komen overeen met het Nederlands: -s (ENG book -> books, NL ezel -> ezels) en -en (ENG ox -> oxen, NL boek -> boeken). Maar de frequentie waarmee je die strategieën gebruikt is heel anders in de twee talen: in het Nederlands komen -en en -s allebei heel veel voor (men zegt weleens dat -s de boel overneemt, maar of dat waar is weet ik niet), maar in het Engels is men sinds jaar en dag overgestapt op -s. Een paar woorden bieden moedig weerstand (oxen, children, brethren), maar dat zijn zeldzame uitzonderingen.
Verwarring
De voorkeur voor meervoudsvorm -s geldt ook voor letters: in het Engels spreek je van 'three m's, five p's and two a's'). Sprekers van het Engels zullen in de voorgestelde slogan MM dus niet verwerken als M-en, maar als M's. En dat is gewoon een totaal andere plek (eigenlijk een serie plekken, omdat het een rivier is).
Het is mogelijk dat de bedenkers niet op Engelse, maar op Duitse toeristen mikken: de Duitse grens is tenslotte een stukkie dichterbij dan Schiphol. Maar dan is dat 'we' weer gek - maak er dan meteen 'wir' van.
Kortom: de slogan 'We love ems' lijkt ons een gemiste kans en een vreemd idee (nog los van de kosten en het effect, waar we het niet over zouden hebben). Maar omdat we altijd benieuwd zijn naar het verhaal achter de keuze, besloten we de Gemeente Emmen te tweeten. En zowaar, er kwam direct een antwoord!
Het idee voor deze slogan komt van een raadslid, maar het ontwerp hiervoor moet nog gemaakt worden. We gaan je reactie doorgeven aan de projectgroep.— Gemeente Emmen (@GemeenteEmmen) 2 januari 2018
Waar Twitter al niet goed voor is. Helaas krijgen we geen inzicht in het ontwerpproces, en de gedachtegang achter deze multilinguale uitdaging. Maar wie weet heeft Milfje toch maar mooi even geholpen Emmen een taalkundig doorzichtigere plaats te maken.
Wat vind je van Je t'Emmen als slogan?
BeantwoordenVerwijderenFijn :) Of Emmen, je t'Emmen? Lekkere recursie ook nog?
Verwijderen'We' kan natuurlijk ook gewoon staan voor het Nederlandse we (wij): we houden van Emmen. En als het voor het Engelse 'we love' zou staan, mag dat best gecombineerd worden met een Nederlands meervoud (Emmen), dat gebeurt wel vaker (zie Alison Edwards: English in the Netherlands). Verwarring is fijn ;)
BeantwoordenVerwijderen'We' kán natuurlijk wel Nederlands zijn, maar dan is 'wij' toch wel gebruikelijker. Bovendien is inderdaad 'we love' sterk als productieve constructie. Tenslotte: nogmaals kan het natuurlijk wel gecombineerd worden met een Nederlands meervoud, maar als de doelgroep niet-Nederlandstalig is, waarom zou je dat dan doen? Doet Edwards ook uitspreken over die verwarring? Die lijkt me vanuit het doel (toeristen naar de stad halen) toch niet zo wenselijk.
VerwijderenIk ben er niet zeker van of de doelgroep nu per se niet-Nederlandstalig is. Vermoedelijk wedt men op meerdere paarden, waaronder ook de eigen inwoners. Ik woon zelf in een gemeente waarin iemand heeft bedacht dat het voornaamwoord 'wij' in de plaatsnaam voorkomt. Met het oog op het groepsgevoel wordt dit met kleurverschil benadrukt in de huisstijl van de gemeente Z-WIJ-NDRECHT (zie www.zwijndrecht.nl) Dat slaat morfologisch gezien nergens op, maar als woordbeeld is het wel grappig.
VerwijderenIn I <3 NY staat de NY voor New York. Mensen zouden kunnen denken dat in WE <3 MM de MM een afkorting is, en niet iets dat je uit moet spreken om het te kunnen begrijpen. Ook hier ligt verwarring op de loer.
BeantwoordenVerwijderenWE <3 M&M's.
Goede taalkundige inventiviteit zoekt een weg tussen de welhaast mathematische logica waaraan taal vaak onderworpen is/wordt en het gebied dat zich daarbuiten bevindt: daar waar het kronkelt en krioelt en zich kinken in de taal bevinden. Het schept verwarring, zet de lezer of luisteraar op het verkeerde been. Zodat hij gedwongen wordt zelf na te denken. Misschien loopt dat nadenkproces niet bij iedereen uit op een bevredigende conclusie. Is dat erg? Misschien juist integendeel. Taal is van alles en nog wat: het kan spontaan zijn, logisch, artistiek, et cetera. Dichtkunst speelt hier bijvoorbeeld ook heerlijk op in. Ja, en af en toe ook zoiets als citymarketing.
BeantwoordenVerwijderenIn Drenthe is de gangbare uitdrukking:
BeantwoordenVerwijderenIn Emmen kuj peerdelullen temmen.
Waar het op slaat weet niemand, waarschijnlijk als iets op een drumstel. Overigens kun je in Assen peerdelullen wassen, dat weet ook iedereen in Drenthe, maar dat is veel minder avontuurlijk dan temmen natuurlijk. Ga liever naar Diever!
Gewoon "wE♥mmen" misschien?
BeantwoordenVerwijderen