10^Taal...Folgert Karsdorp

Taal: wie is er niet mee bezig? Blogs, twitters, tijdschriften, polemieken, ingezonden brieven, boeken. Er zijn heul veul mensen met evenveul meningen. Toch zijn er ook mensen die zich meer met taal bezig houden dan anderen. Daarom vraagt Milfje Meulskens hun mening over taal. De geïnterviewde deze week is Folgert Karsdorp, promovendus aan het Meertens Instituut en Radboud Universiteit Nijmegen in het project Tunes & Tales.

1. Wat betekent taal voor jou?

Data!!

2. Wat vind je van spellingsregels?

Ik vind spellingsregels zowel nuttig als schadelijk om dezelfde reden: mensen die onzeker zijn over hun taal(gebruik) kunnen steun vinden bij exogene normen zoals spellingsregels om zich ervan te overtuigen dat ze voldoen aan de gestelde normen. Aan de andere kant zorgen deze kunstmatige regels er juist voor dat die mensen zich onzeker voelen over hun taal. Lastig dilemma dus. Het beste lijkt me de situatie zoals die nu is. Er zijn duidelijke regels voor wie daar behoefte aan heeft. Maar de echte spellingsfanatici mogen best wat milder zijn in hun oordelen.

3. Erger je je aan het taalgebruik van mensen?

Meestal vind ik het vooral grappig en leuk als mensen dingen anders zeggen dan ik zelf zou doen. Ik ben wel erg gevoelig voor lelijke uitspraak van klanken en ik schrik er ook vaak van als de klanken heel anders zijn dan ik gewend ben.

4. Waarom denk je dat mensen zich ergeren aan taalgebruik?

Ik denk dat dat puur op groepsvorming en status berust. Het is een sterk idee dat “correcte” taal je aanzien en status geeft. Door te kennen te geven dat je je ergert aan bepaalde vormen van taal zeg je: “wat een gek gedrag vertonen die mensen, daar hoor ik gelukkig niet bij”. Het omgekeerde lijkt me eveneens goed voorstelbaar. Mensen die voor bepaalde groepen afwijken van het “Standaarnederlands”, kunnen het taalgebruik van mensen die - wederom tussen aanhalingstekens - “correct” spreken, ook behoorlijk storend vinden. Je praat zoals de groep waar je bij wilt horen, en je zal je dan ook ergeren aan de mensen uit andere groepen.

5. Waarom computers en taal?

Computers zijn dom, maar ook heel snel! Computers maken het mij mogelijk om enorme hoeveelheden taal binnen enkele seconden te doorzoeken op bijna alles wat ik wil. Daarnaast moet ik heel precies mijn vragen formuleren, want de computer “snapt” niets en kan alleen volgens strikte formalisaties van een probleem tot een oplossing komen. Dat zijn voor mij twee grote deugden. Handmatig een corpus van een biljoen woorden doorzoeken zou me waarschijnlijk een tiental levens kosten en omdat ik dan niet overal met dezelfde precisie de zoekopdracht uitvoer als een computer kan, zijn de resultaten ook nog eens niet heel betrouwbaar.

6. Wat is je lievelingswoord?

Het woordje er. Dat is echt bijzonder fascinerend. Het wel of niet gebruiken van er heeft taalkundige al heel lang bezig gehouden en het heeft te maken met allerlei factoren, van puur taalkundig tot genderverschillen. Lees vooral het mooie onderzoek van Stef Grondelaers hierover! (Red: zie hier een inleiding daarover)

7. Heb je een taalwens, en zoja, wat is het?

Het is een beetje een illusie, maar ik zou heel graag zien dat mensen wat minder onzeker hoeven te zijn over hun taal.

8. Wier of wiens taalgebruik vind jij inspirerend?

Niet echt een concreet persoon op het oog, maar ik heb veel bewondering voor schrijvers die moeilijke problemen kunnen uitleggen op een manier die goed te begrijpen is zonder daarbij de complexiteit van het probleem te negeren.

9. Welke taal zou je nog wel eens willen leren en waarom?

Haskell! Dat is geen natuurlijke taal maar een programmeertaal, mag dat ook? Ik vind de syntaxis en expressieve kracht van de taal bijzonder fascinerend, en tegelijkertijd heel moeilijk maar dat is juist aantrekkelijk.

10. Ken je nog een leuke woordgrap, taalgrap of taalspelletje?

Lekker flauw, uit de Nederlandse verhalenbank:

“Er zitten twee maffiakippen op een stok.

Zegt de een: ‘TOK.’

Zegt de ander: ‘Are you tokking to me? DON'T TOK TO ME LIKE THAT!’”