Er zijn verkiezingen zat, maar een verkiezing voor Anglicisme van het Jaar, die bestond nog niet. Dat is niet zo gek: er wordt vaak heel negatief gedaan over Engelse leenwoorden. Ze worden weggezet als indringers, als nare woorden die eerlijke, calvinistische, hardwerkende Nederlandse woorden verdringen. Onzin! Veel anglicismen zijn buitengewoon nuttige toevoegingen aan onze geweldige Nederlandse taal. Bovendien verdringen ze het Nederlands niet, maar worden de woorden juist aangepast aan de Nederlandse uitspraak, grammatica en uiteindelijk vaak ook spelling.
Om de anglicismen te eren organiseert Milfje Meulskens, bekend van radio en interweb, dit jaar voor de eerste keer deze roemruchte verkiezing. We doen dit geïnspireerd door onze onze Duitse collega’s van Anglizismus des Jahres, die al vier jaar met groot succes een dergelijke verkiezing houden, en aan wie wij dan ook eeuwige dank zijn verschuldigd.
Lees verder om te zien hoe JIJ mee kunt doen!
Vanaf NU tot 28 november kun je op de site www.anglicisme.nl je favoriete anglicisme nomineren. Een vakjury zal vervolgens een shortlist samenstellen. Op basis daarvan worden twee prijzen uitgereikt: een juryprijs en een publieksprijs. Stemmen voor de publieksprijs kan van 28 november tot 12 december. Op 13 december worden de winnaars bekend gemaakt.
De jury bestaat, behalve uw welbekende bloggersduo, uit Prof. Dr. Marc van Oostendorp (senior-onderzoeker op het Meertens Instituut en hoogleraar Fonologische Microvariatie aan de Universiteit Leiden), Prof. Dr. Muriel Norde, (professor Scandinavische Linguistiek Humboldt Universität Berlijn), Mili Gabrovsek MA (docente Engelse taalvaardigheid en taalverandering Universiteit Leiden) en Dr. Astrid Houthuys (eindredactrice De Standaard).
Wij hopen natuurlijk op jullie enthousiaste reacties, nominaties, stemmen en niet te vergeten promotie! Zegt het voort, opdat we onze mooie Engelse leenwoorden eens flink in het zonnetje zetten!
Gaat het om anglicismen of om Engelse leenwoorden?
BeantwoordenVerwijderenOnze definitie van anglicisme is "een woord of constructie die aantoonbaar uit het Engels komt en nu in het Nederlands wordt gebruikt, al dan niet aangepast aan de Nederlandse spelling". We zijn ons bewust van het feit dat er verschillende definities circuleren: Nicoline van der Sijs heeft in haar onvolprezen Groot Leenwoordenboek hier eea over te zeggen. Hoe dat ook zij, dit is onze definitie.
VerwijderenDank!
VerwijderenMen heeft tegenwoordig veelal een obsessie MET iets.
BeantwoordenVerwijderenIn Vlaanderen maakt de uitdrukking ZIJ DIE (those who) sterk opgang. Ook met een voorzetsel ervoor: voor ZIJ DIE het er niet mee eens zijn...
Wat een ongelovelijk gelul dit. Als het Engels ergens vrijspel heeft dan is het wel binnen het Nederlands taalgebied. Moeten we dit nog eens gaan aanmoedigen ook door er quasi ruimdenkend positief over te gaan doen?
BeantwoordenVerwijderenAl dat gemopper, wat jullie als reden aanvoeren dit initiatief te nemen, heeft 0% effect.
Onze taal staat wagenwijd open voor het Engels. Het bukt ervoor en zegt komt U maar ajb!
Bedankt voor je reactie. Wat is je alternatief dan? Geen enkel Engels woord opnemen? Jij gebruikt namelijk heel erg veel Engelse woorden: van film tot bus tot computer tot internet. Wil je die allemaal de deur uitdoen?
VerwijderenJe vergelijking met een anale benadering klopt ook niet. Hoeveel van alle woorden die jij gebruikt zijn er Engels? Niet zo heel veel. De zinnen die je maakt, zijn die Engels van structuur? Nee. Je uitspraak, is die Engels? Nee. Dus wat zetten wij precies wagenwijd open?
En precies: dat gemopper heeft weinig effect, en we willen daarom ook graag dat er minder wordt gemopperd. Daar staan wij voor.
Ik ben ook heel benieuwd wat je bedoelt met "quasi ruimdenkend positief". Ik begrijp niet wat je daarmee bedoelt.
Ik realiseer me dat het makkelijk is om op een dergelijke groffe manier iets te zeggen op internet omdat het makkelijk anoniem kan, maar wij zouden het toch wel waarderen als je probeert een constructieve bijdrage te leveren aan dit debat. Dat doen wij ook. We zien ernaar uit!
Er is helaas wel degelijk sprake van verdringing. Sale verdringt uitverkoop,dedicated verdringt toewijding, fashion, verdringt mode en ga zo maar door. Hoe schrijf je bubbel of seks? In 9 van de 10 gevallen schrijft men nu 'bubble' en 'sex'.
BeantwoordenVerwijderenLees eens een marketingtekst of een modeblad, daar staan weinig Nederlandse woorden meer in. Is het Nederlands dood? Neen. Nog niet, maar het dreigt een paupertaal te worden. De taal van het plebs.
Op de universiteit (oh nee, university) is de voertaal Engels. Steeds meer stemmen gaan op dit ook door te voeren op lagere onderwijsniveau's. Dat zou het begin van het einde zijn.
Wat te denken van samengestelde woorden? Ooit schreven we die aan elkaar, dankzij het Engels maken we er een rommeltje van.
Als je je identificeert met de taal die je spreekt, dan is de teloorgang wel spijtig. Is het tegen te houden? Zeker. Onderwijs zou altijd en overal in het Nederlands gegeven moeten worden. En die 'high-potentials' dan die we mislopen uit het buitenland? Die leren maar Nederlands.
Zo dat is er uit. Met deze 'contest' kun je vast een mooie award winnen. Nice. Maar ik believe het wel...
Ha Anoniem, dank voor je reactie. Gooi het eruit hoor, dat is belangrijk. Maar ik ben het op veel punten met je oneens.
VerwijderenTen eerste kun je je afvragen waarom het erg is dat mensen sex schrijven in plaats van sex. Dat heeft met spelling te maken: er was een tijd (tot 1996) dat het allebei mocht, en toen mocht opeens sex niet meer: dat is natuurlijk heel erg verwarrend, en vind ik ook erg onnodig. Om op basis daarvan te zeggen dat de Nederlandse taal wordt verdrongen vind ik erg ver gaan.
Wat betreft modebladen: die lees ik inderdaad niet. Maar alleen al door het feit dat ik het dus niet lees, kan ik er dus ook niet door beinvloed worden. Sowieso denk ik dat je erg veel waarde hecht aan modetijdschriften en dergelijke: de rol die zij spelen in taalverandering is minimaal. Ja, het aantal Engelse woorden neemt toe. Maar kijk eens naar jouw eigen reactie, en naar de mijne. Hoeveel Engelse woorden zitten daarin? En sla eens een krant open, lees die van begin tot eind en turf hoeveel Engelse woorden je tegenkomt. Dat blijft een te verwaarlozen aantal.
Dan de universiteit: ik zit op de universiteit, en de voertaal is daar absoluut niet Engels. Ieder contact met Nederlandse docenten gaat gewoon in het Nederlands. Het universiteitsblad is in het Nederlands. Nieuwsbrieven en website zijn in het Nederlands, en ook wel in het Engels beschikbaar, maar dat heeft met klantvriendelijkheid te maken.
Je hebt gelijk dat het een zorgwekkende ontwikkeling zou zijn als Engels de voertaal zou zijn op de universiteit (maar dat is dus nog niet zo). Ook op middelbare scholen zou dat een kwalijke ontwikkeling zijn. Maar je moet je wel afvragen: wat is het alternatief? We kunnen inderdaad zeggen: ok, Engels is de internationale taal van handel, politiek en wetenschap, maar wij negeren dat en houden strak vast aan Nederlands (wat jij lijkt te suggereren in je volgende alinea). Maar dat is een onhoudbare positie: die communicatie in het Engels is absoluut onontbeerlijk. Om van handel met Japanners, Chinezen, Brazilianen en vele anderen nog maar te zwijgen. Moeten die ook allemaal Nederlands leren?
Je 'oplossing' is dus helaas niet haalbaar: het gaat echt niet alleen om high potentials, het gaat om de hele positie van Nederland binnen de wereldeconomie. En dan zeg je dat de 'teloorgang' spijtig is als je je identificeert met je taal. Nou, ik identificeer me ook met mijn taal, maar ik ben me bewust van het feit dat die altijd verandert. Jij praat toch ook anders dan iemand van 100 jaar geleden? Is sindsdien de taal verloren gegaan?
De laatste opmerking is trouwens helaas tekenend voor het purisme waarbij je lijkt te horen. Dit heet een slippery slope (glibberige afdaling?) argument: alleen omdat er sommige Engelse woorden worden gebruikt, hoeft dat niet te betekenen dat we opeens alles in het Engels gaan doen.
Zo, dat is er ook uit. Ik hoop altijd maar dat mijn reacties worden gelezen. Je hoeft het niet met me eens te zijn, maar ik hoop dat je iets meer perspectief hebt gekregen op de zaak.
Dag Milfje,
BeantwoordenVerwijderenIk lees je reactie, dank daarvoor.
Modeblad was maar een voorbeeld, er zijn ook tal van andere voorbeelden te bedenken. Je pikt het woord seks eruit, maar ook dat is maar een exempel ;-) Ik noem ook andere voorbeelden.
Mijn belangrijkste punt is het onderwijs en daar klopt je informatie niet. Heb je wel eens een vacature gezien? Die zijn nu in het Engels, 10 jaar terug niet. Nederlandse opleidingen of vakken? Die zijn er nog wel, maar steeds zeldzamer. Het verschil met nu en tien jaar terug is bizar groot. Als je dat verschil niet opmerkt, dan kijk je niet.
Ik suggereer dat we 9 van de 10 vakken op de universiteit in het Nederlands moeten onderwijzen. Op middelbare scholen en basisscholen moeten we niet experimenteren.
Ik ben voor goed onderwijs. Ik ben ook voorstander dat iedereen minimaal één vreemde taal spreekt. Zelf spreek ik vloeiend Spaans en red ik mij prima in het Engels en Duits. Het liefst zou ik nog 2 vreemde talen (Frans en Italiaans) goed spreken!
Wat je in mijn ogen onderschat is de vergankelijkheid van een taal. In 3 generaties kan een taal marginaliseren, we hoeven dat proces niet te versnellen. We gaan niet alles 'opeens' in het Engels doen. Dat is een proces, maar geen langzaam proces.
Mijn perspectief is niet gewijzigd, omdat deze discussie niet om feiten, maar om gevoel draait. Jij ervaart het als een normale verandering, ik ervaar het als het begin van het einde. Ik ben nu eenmaal een nostalgische romanticus, geen progressieve optimist.
Modebladen was maar een voorbeeld. Je
Zeggen dat de discussie niet om feiten draait is een beetje raar. Want er zijn natuurlijk wel heel veel feiten, maar daar ga jij tot op zekere hoogte aan voorbij. Je stelt alles zo zwart-wit, dat komt de discussie niet ten goede. Een feit is bijvoorbeeld dat Engels toe neemt in het hoger onderwijs. Absoluut.
VerwijderenOok in vacatures. Maar ook daar zijn ze lang niet allemaal in het Engels. Kijk maar: http://werkenbij.leidenuniv.nl/vacatures/wetenschappelijke-functies/
Maar nu het merkwaardige punt: mijn reactie gaat in op jouw bezorgdheden: ik probeer uit te leggen waarom bepaalde dingen gebeuren. Maar daar ga je helemaal niet op in! Je begrijpt hoop ik waarom het gebruik van Engels toeneemt? En waarom het onhoudbaar is om niet tot op zekere hoogte in het Engels les te geven? Ik zou het ook heel erg jammer vinden als over twee generaties niemand meer Couperus begrijpt, maar 9 van de 10 lessen in het Nederlands geven lost helaas niks op!
Wat betreft de vergankelijkheid van taal: daar is heel erg veel over geschreven. De taalwetenschap houdt zich namelijk intensief bezig met dit soort fenomenen, en verzamelt feiten. Dat gaat niet om het gevoel: ik vind dat argumentatief gezien nogal een zwaktebod. Je zegt eigenlijk: wat voor eventuele feiten jij ook aandraagt, ik voel dat anders, dus ik heb daarom gelijk. Maar lees bijvoorbeeld eens een boek van Joshua Fishman over language shift. Of, dichter bij huis, lees het boek Steenkolenengels van Marc van Oostendorp. Die geeft een zeer helder overzicht van het hoe en wat van Engels in Nederland. Veel plezier!
http://www.vanoostendorp.nl/pdf/steenkolenengels.pdf