Eerst even kort: waar gaat het om? Nou, wel hierom:
Carrefour, een van de sponsors van het aankomende EK voetbal in Frankrijk, heeft dit nummer uitgeroepen tot officieuze (ja, dus niet eens officiele) nummer van dat evenement. De Franse staatssecretaris André Vallini voor Francophonie (die gaat blijkbaar over zaken die de hele Franstalige wereld aangaan, zoals taal) vindt dit belachelijk. Een Engels nummer voor een Franse happening?! Sacrebleu!
Laten we dit eerst even in context plaatsen. Is het zo vreemd dat voor een EK een nummer in het Engels wordt gekozen? Nou, nee. Dit zijn de nummers die de afgelopen jaren officieel bij het sportevenement hoorden. Met, voor de goede orde ook even de nummers die bij de WK's en de Olympische Zomerspelen hoorden.
| wanneer? | welk land? | officiële taal | nummer? | welke taal? |
| EK 2012 | Polen/Oekraïne | Pools/Oekraïens | Endless Summer | Engels |
| EK 2008 | Oostenrijk/Zwitserland | Duits (o.a.) | Can you hear me | Engels |
| EK 2004 | Portugal | Portugees | Força | Engels/Portugees |
| EK 2000 | Nederland/België | Nederlands/Frans | Campione 2000 | Engels |
| OS 2016 | Brazilië | Portugees | The Gods of Olympus visit Rio de Janeiro | Portugees |
| OS 2012 | Groot-Brittanië | Engels | Survival | Engels |
| OS 2008 | China | Chinees | You and me | Chinees/Engels |
| OS 2004 | Griekenland | Grieks | Oceania | Engels |
| WK 2014 | Brazilië | Portugees | We are one | Engels/Portugees |
| WK 2010 | Zuid-Afrika | Heleboel | Waka waka (This time for Africa) | Engels/Fang |
| WK 2006 | Duitsland | Duits | The Time of Our Lives | Engels |
| WK 2002 | Zuid-Korea/Japan | Koreaans/Japans | Anthem | geen |
Vrij standaard dus, een Engels nummer voor een internationaal sportevenement. Grappig genoeg zijn het vooral de Portugeessprekende landen die hiervan afwijken: de aankomende Spelen in Rio hebben de eer om voor het eerst dit millennium een volledig niet-Engelstalig nummer te benutzen.
De reden voor al die Engelstalige nummers is makkelijk te bedenken: het gaat om internationale evenementen, en Engels is, of je het nou leuk vindt of niet, de taal der internationale happenings. Maximale verstaanbaarheid dus. Mooi detail overigens: veel van de hierboven genoemde liedjes worden gezongen door iemand die niet uit het organiserende land komt. Dat kun je ook laakbaar vinden (in Zuid-Afrika waren ze niet zo blij met Shakira), maar het heeft wel wat verbroederlijks.
Toegegeven: dat het al een poos zo wordt gedaan, dat betekent niet dat we het maar oke moeten vinden. In Frankrijk zijn ze (nou ja, de regering) sowieso niet zo gecharmeerd van het Engels, en hebben ze dus blijkbaar ook een liedjesquotum (er wordt zelfs bepaald welke muziek je moet draaien). Een paar jaar terug was daar ook in Nederland e.e.a. over te doen. Toen moest Radio 2 35% Nederlandstalige muziek gaan draaien. Bij mijn weten is dat idee een stille dood gestorven. En terecht, want, om er nog even wat taalwetenschap tegenaan te gooien: het maakt niets uit voor de positie van je taal of muziek in het Engels of het Nederlands is. Als een taal al wordt bedreigd (wat voor het Nederlands niet geldt), dan komt die bedreiging door taalkeuze thuis, in de overheid, en in onderwijs. Een link tussen cultuuruitingen (zoals muziek) en taalbedreiging is nog nooit gevonden.
Dat betekent nog steeds niet dat je het mooi hoeft te vinden. Misschien hou je meer van Nederlandstalige muziek. Prima! Over smaak valt niet te twisten. Laten we dat dan ook lekker niet doen. Al die Engels nummers hoef je je lekker niet druk om te maken. Zeker als regering niet zeg. En weet je, je kunt altijd naar iets anders gaan luisteren. Ik heb nog wel een mooie plaat van Ramses Shaffy voor je liggen. Een laatste tip: luister sowieso maar liever niet naar al die officiële nummers. Want Engels of niet, het zijn eigenlijk vrijwel allemaal draken van liedjes. Maar ja, daar hoor je dan weer niemand over...
De bewering 'het maakt niets uit voor de positie van je taal of muziek in het Engels of het Nederlands is' lijkt mij wat kort door de bocht en zéker geen 'taalwetenschap'. Weliswaar zijn er bij mijn weten inderdaad geen studies die een rechtstreeks verband tussen 'de positie van een taal' en 'muziek in die taal' aantonen (dat lijkt me ook moeilijk te kwantificeren), maar men kan muziekquota wel degelijk verdedigen onder verwijzing naar taalwetenschappelijk werk, namelijk over statusplanning. Het idee zou zijn dat het maken van mooie muziek in een taal de status van die taal verhoogt, en dat dit op zijn beurt twijfelende ouders over de streep kan trekken om hun kinderen in die taal op te voeden. Of andersom dat een taal waarin geen culturele producten worden gemaakt verminderd aantrekkelijk wordt als thuistaal.
BeantwoordenVerwijderenIk ben overigens geen voorstander van muziekquota, maar dat is gebaseerd op heel andere gronden (ik geloof in de vrijheid van de mens, en niet in de waarde van planning op dit soort gebied) dan taalkundige. Men kan een heel goed taalkundige zijn en toch dat soort quota bepleiten.
Ik denk dat de link zoals je zegt (meer muziek in je moerstaal = meer status = positief) best te liggen is, maar dat blijft intuïtie. Er zijn bij mijn weten überhaupt geen studies die ook maar enig verband leggen dus cultuurproducten in het algemeen (muziek, theater, film) en de status van een taal. Hoewel, uit je reactie maak ik op dat je wel werk kent dat een relatie legt tussen muziek en status, ik ben daar heel benieuwd naar!
VerwijderenJe kunt dat overigens best makkelijk kwantificeren lijkt me, door attitudeonderzoek te doen. Misschien is er wel een correlatie tussen mensen die muziek in hun taal niet belangrijk vinden en in het algemeen hun taal niet belangrijk vinden. Zo lang die er niet is blijf ik in ieder geval bij mn standpunt (I bow not till I see): geen bewijs voor relatie met positie.
De laatste zin komt mij wat uit de lucht vallen, dat zou ik zeker nooit beweren, en heb ik (hoop ik) ook niet gedaan! Mensen mogen alles bepleiten wat ze maar belieft, hoewel ik dat het liefst zie zonder misbruikte taalargumenten. Wat dat betreft kan de Franse staatssecretaris natuurlijk ook best zeggen dat hij het niet mooi vindt.