dinsdag 20 juni 2017

Favoriete en meestgebruikte scheldwoorden

Door Marten van der Meulen

Scheldwoorden zijn aan de orde van de dag. Als we een situatie of persoon tegenkomen die ons niet zint, dan gooien we er weleens een woord uit dat als scheldwoord wordt ervaren. Dat kan pannekoek of hansworst zijn, maar ook kankerlijer of tyfusmongool. Er wordt weleens geschreven over scheldwoorden, bijvoorbeeld over welke het meest voorkomen. Er is ook onderzoek naar de samenhang tussen populaire vloeken en cultuur: waarom schelden Nederlanders met ziektes, en Italianen met familieleden (hoerenzoon)?

Nu, dat is allemaal interessant. Maar waar we nog niets over zijn tegengekomen is waarom specifieke mensen voor een bepaald scheldwoord kiezen. Zijn daar taalkundige gronden voor? Maak je klaar voor een lezersonderzoek, want wij zijn benieuwd naar twee dingen: wat is je favoriete scheldwoord, en welke vloek/scheldwoord gebruik je vaak?
 Waarom vind je een bepaald scheldwoord juist zo lekker in de bek liggen? En gebruik je juist meer ziekten, of houd je juist van uitwerpselen, of is je vloekgedrag gebaseerd op gemeenschap van sappen? We horen het graag!

Het is grappig, maar ik (Marten) ervaar toch bij het schrijven hiervan enige schroom. Is het omdat dit toch een beetje taboe is? Schelden en vloeken is heel primair, heel oer, en heel persoonlijk. Misschien is praten over je scheldwoorden net zoiets als praten over je stoelgang: je kunt het doen, maar de meeste mensen zitten er niet per se op te wachten. Hoe dan ook, we doen het even op persoonlijke titel.

Favoriet

Marten: Het zal me niet populair maken, maar mijn favoriete scheldwoord is toch 'kanker'. Wel op z'n Haags uitgesproken dan, als 'káng-kah'. De reden is simpel: ik ken geen woord dat zoveel energie los kan laten als dit woord. Het is eigenlijk een heel mooi woord (voor iets vreselijks). Als je het goed uitspreekt, is het alsof je een adem uitstoot (ka), die weer naar binnen zuigt (ng), en dan nog een keer uitwerpt. Alsof je iemand een stomp geeft, dan een zoen, en dan een kopstoot. Niet gevreesd hoor, ik gebruik het woord nauwelijks meer. Zo opgevoed ben ik dan ook wel weer. 

Sterre: Geheel passend bij Milfjes status als taalkundige tweeling, lijkt mijn favo vloek klanktechnisch op die van Marten. Het is namelijk: kak. Zo bevredigend: die plosief aan het begin én het eind, kort maar krachtig; je bent in één keer je woede kwijt. Aaf BC vroeg zich in Onze Taal ooit af waar het woordje vandaan kwam, en wij schreven daar toen dit over. Kijk het filmpje, en je snapt waarom dit mijn lievelings is.

Frequent gebruik

Marten: Ik gebruik kak en shit redelijk veel (mede door bovengenoemd  filmpje) bij irritatie. Als ik echt boos ben en m'n remmingen opzij zet schakel ik wel over naar godver of tyfus. Als versterkend woord (ik heb echt X hard gewerkt) gebruik ik tering of fucking. Bij grote verbazing (als iemand me laat schrikken bijvoorbeeld) heb ik wel fucking hel geobserveerd. Als ik iemand uitscheld (bij een riskant manoeuvre in het verkeer) is dat in milde gevallen eikel, in heftigere gevallen tyfus/tering-lijer.

Sterre: Fucking hell is ook bij mij frequent, vooral in gevallen van verwondering, afgewisseld met what the fuck. Ook kak komt dus veel voor, en in gevallen van hevig balen verleng ik dat tot kakstrontpoepshit, en als het echt loos is: godverdekut. In de auto komt mijn ware agressieve aard naar boven en kan ik flink schelden, met het weinig originele lul en het mildere motherfucker bijvoorbeeld. Overigens heb ik ooit van mijn tante de vrouwenstudiesexpert geleerd dat als je een man echt wilt beledigen, je niet lul moet roepen, maar 'lulletje'. Doe er je voordeel mee.

Nou lezers, allemaal geïnspireerd voor het onderzoek? We lezen graag jullie antwoorden hieronder!

4 opmerkingen:

  1. Tja, bij schelden/vloeken gaat het denk ik om een geslaagde balans tussen fonetische fermheid en 'erge' inhoud. Kantelende koektrommel en gifgroene gordijnroede voldoen prima aan het fonetische criterium, maar zijn totaal niet schokkend en werken dus niet als krachtterm. Ebola en holocaust aan de andere kant zijn onbetwist 'erg', maar komen juist fonetisch weer compleet niet in aanmerking. Combineer echter beide criteria en je hebt een winnaar.

    Wát dan precies als 'erg' geldt hangt natuurlijk volledig van sociale factoren af: voor de een is gossie al niet fijn, de ander blikt of bloost niet bij een stortvloed aan ongerieflijke aandoeningen, geslachtelijke regionen en termen uit de joods-christelijke traditie.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hihi, nu ik m'n reactie zo eens teruglees vind ik eBOla! bij nader inzien fonetisch eigenlijk best een kandidaat - al zit de ergheidsfactor naar mijn smaak toch net wat te veel richting kanker om 'm ook te gaan gebruiken. Niet dat mijn huidige favoriet god god gloeiende vliegende vlektyfus nou specifiek respectvoller is, maar kom. ;)

      Verwijderen
  2. Ik gebruik vaak Jezus (Christua) als scheldwoord. Het klinkt gewoon zo lekker en je kan er gelovigen mee irriteren. Heerlijk!

    BeantwoordenVerwijderen