De taalkunde van Weird Al

via Slate.com

"Weird Al" Yankovic, koning van het parodiërende liedje, is terug! Hij heeft een nieuw album, en daarvan verschenen vorige week verschillende nummers, waaronder Tacky. Ook kwam de clip online van het nummer Word Crimes, een nummer waarin Weird Al zijn frustratie uit over een aantal taal'fouten'. Dank aan alle instuurders: wij zijn hier natuurlijk enorm in geinteresseerd, zeker gezien ons verleden van liedjes over taal in kaart brengen. Het is een leuk nummer, en vooral een stuk beter dan het moreel dubieuze origineel Blurred Lines van Robin Thicke, maar Milfje zou Milfje niet zijn wanneer zij niet de taalkundige kant zou belichten. Want daar is nogal wat op aan te merken: het hangt van de ongenuanceerde vooroordelen aan elkaar.

"If you can't write/in the proper way (...)/ And maybe now you find/that people mock you online"

Ervan uitgaande dat dit over Engels op het internet gaat, kun je daar het volgende over zeggen: stel je niet zo aan. De tekst suggereert dat mensen die slecht Engels gebruiken, dom zijn, of niet hun best hebben gedaan op school. Dat is aantoonbare onzin. Toegegeven, de spelling op het internet is vaak afwijkend, maar dat komt door het feit dat veel mensen maar wat doen, omdat ze weinig of geen onderwijs hebben gehad. Er zijn misschien wel een miljard niet-moedertaal Engels sprekers op de wereld (zoniet meer), en van de rest van de mensen spreekt 1 op de 4 een beetje Engels. Wat moet je doen, als je een beetje Engels kunt, en je wilt meedoen met het internet? Moet je je stil houden? Nee, je probeert gewoon mee te doen, en laat je niet tegenhouden door gezeur over je spelling. Het liedje eindigt daar ook weer mee: "go back to pre-school". Sure, Weird Al, als jij ervoor zorgt dat mensen over de hele wereld naar school kunnen en Engels krijgen, dan zorgen wij dat mensen minder spelfouten maken op internet.

"It's a good time/2 lern some gremmer"

Spelling is belangrijk. Een spelfout in een belangrijk document kan verregaande konsekwenties hebben. Bovendien heeft spelling invloed op taal. Maar spelling is niet grammatica. Grammatica is de verzameling regels die de taal beschrijft. Een voorbeeld van een Nederlandse grammaticale regel: "zet een lidwoord altijd voor een zelfstandig naamwoord". Zo'n regel volg je als moedertaalspreker automatisch, je weet niet dat je die regel kent. Je kunt 'm ook niet zomaar veranderen. Dat is allemaal anders bij spellingsregels: die leer je op school, en als de Taalunie zegt dat het vanaf nu anders gaat, dan verandert dat. En dan beginnen we nog niet eens over het feit dat op internet andere regels lijken te gelden dan bij normale spelling: het gaat allemaal veel sneller.

"Oh but, just now, you said/You literally couldn’t get out of bed/That really makes me want to literally/Smack a crowbar upside your stupid head"

Die doen we nog even los. Woorden hebben de neiging om, wanneer ze als superlatief worden gebruikt, niet meer de oorspronkelijke betekenis te hebben, maar slechts "+" te betekenen: ze versterken het navolgende. Dit gebeurt nu met "letterlijk" (ik zeg nu, maar eigenlijk gebeurt dat al heel lang: Mark Twain gebruikte letterlijk al figuurlijk): het betekent niet meer dat het echt zo is, maar dat het "+" is. Ojee, wat een gezeur daarover. Terwijl iedereen woorden gebruikt die niet meer hun eigen betekenis hebben: erg, verschrikkelijk, loodgieter. Tuurlijk, je mag ertegen zijn. Maar doe dan even het nevenstaande tshirt aan: je bent een hypocriet.

"Well, you should hire/Some cunning linguist/To help you distinguish/
What is proper English"

Taalkundigen zijn de allerlaatsten om je te vertellen wat goed en fout is. Ze proberen te beschrijven wat er gebeurt. Dat levert wel eens verwarring op (wanneer je zegt dat het woord het misschien wel zal gaan verdwijnen, denken mensen dat taalkundigen dat willen, dat is niet zo hoor), maarja, zo is de wetenschap nou eenmaal. Als wetenschappers zich uitspreken over taal, dan moeten ze dat natuurlijk genuanceerd doen, zoals Jan Renkema in zijn uitstekende Schrijfwijzer. Hij zegt vaak: dit is niet fout, maar je kan het beter niet doen, in bepaalde situaties. Dat is een fijne genuanceerde mening. Taalkundigen zijn niet een soort levende spellingcheckers. 

En dan is er nog een lijst met taal"problemen" uit het Engels, waar allerlei interessante dingen over zijn te zeggen, zoals Fewer/less, I could care less, en natuurlijk het geweldige "dangling participle". Lees er maar over op Slate, of zoek het op Grammar Girl op. 

Conclusie: de wereld is geen betere plaats geworden door dit liedje, omdat het mensen sterkt in hun ongenuanceerde en stereotyperende meningen over taal en taalgebruikers. Dat was natuurlijk ook niet de bedoeling, maar toch is het jammer.