De mooiste woorden uit de taalkunde

Het Nederlands heeft een enorme woordenschat. Toch worden heel veel woorden maar heel beperkt gebruikt, doordat ze jargon zijn: ze behoren tot het vocabulaire van een bepaalde beroepsgroep. Daarbuiten worden ze niet gebruikt, omdat mensen niet weten wat zo'n woord betekent. Eigenlijk is dat jammer, want sommige van die woorden kunnen best mooi zijn. Sterker nog: veel van die woorden zijn zo mooi dat als iemand met een mooie stem (mijn favoriet: Captain Raymond Holt uit Brooklyn Nine-Nine, luister maar) ze uitspreekt, dat ik dan een enorm taalgasme zou krijgen. Om dit te stimuleren deed Milfje rondvraag naar de Mooiste Taalkundige Woorden. Lees verder en bereid je voor op overdadig kippenvel!

Neuken in woordenboeken

Zijn jullie al een beetje bekomen van de Esquire-rel? Mooi, dan gaan we nu door met de volgende affaire. Milfje bladerde nietsvermoedend door een prachtig boek van Nicoline van der Sijs: het Calendarium van de Nederlandse taal. Hierin geeft ze een prachtig taalnieuwsoverzicht vanaf het jaar 12 voor Christus. Tjokvol met interessante feitjes, en in zijn totaliteit geeft het een mooi beeld van de ontwikkeling van onze taal. 

Blij en tevreden bladerden wij, tot ons oog viel op een Schokkende Anekdote. Lees maar mee.

1898 - (NL) Van Dale's groot woordenboek de Nederlandsche Taal vermeldt als eerste handwoordenboek het woord neuken, met als eerste betekenis '(gemeen.) beslapen, vleeschelijke gemeenschap met eene vrouw hebben' en als tweede betekenis 'zaniken' (met als voorbeeldzin: lig toch niet te neuken). Bij het schoolwoordenboek van Koenen, dat sinds 1897 verschijnt, zou het tot 1974 duren voordat dit taboewoord werd opgenomen, met als curieuze voorbeeldzin: ze spartelde tegen, maar ik heb haar toch geneukt. [...]

Par-neukend-DON? Wij Milfje willen niet neuken (betekenis 2), maar hallo, Koenen 1974, hoe is dat destijds precies door het redactieproces gekomen? En kom nou niet met 'een voorbeeldzin verwoordt niet de ethische ideeën van de auteur'. We mogen hopen van niet inderdaad, maar zo'n zin staat (waarschijnlijk: stond) er wel, en in de context van sexueel geweld tegen vrouwen overal ter aard is 'ie nú pijnlijk, kwetsend, verkeerd en tevens ook onnodig, en wassie dat in de jaren 70 al evenzoo. Wij hopen dat er in volgende edities beter nagedacht is over voorbeeldzinnen. Kan iemand met een hedendaagser Koenen het misschien voor ons checken?

Enfin, in het kader van 'Een betere wereld begint bij een paar suggesties van Milfje', hier voor Koenen 2017. 

Milfje neukt Koenen helemaal de moeder. 

'Kom je al bijna?' neukte zij hem van geen ophouden wetend.

'Kom je hier vaker? neukte hij hem lachend. 

Vrij verstandig, neuk een appel.

'Neuken' is, net als 'Milfje', geen goede term om te googelen. 

En jullie, lezerts? Stuur ons vooral jullie voorbeeldzinnen in! Wie maakt de beste?

Welke woorden schrijf je aanelkaar?

voordehandliggend (bron

Wij bij Milfje hebben allebei onze sterke en zwakke punten, qua taal dan. Het zwakke punt van Milfje-Marten is absoluut zijn spelling. "Ik ben daar slordig in, ik interesseer me er ook te weinig voor", verklaarde de aanstormde taalkundige geforceerd jolig. Gelukkig haalt Milfje-Sterre veel van zijn fouten eruit. Maar Milfje zou Milfje niet zijn wanneer hen niet eens keek naar wát voor fouten er in de stukjes staan. En daar bleek een interessante groep in te zetten. Milfje-Marten schrijft woorden namelijk vaak aan elkaar die los 'horen'. En dat is eigenlijk best voordehandliggend. 

Waarom word ik altijd Martin genoemd in plaats van Marten?

door Marten van der Meulen

De marter, in het Engels ook wel Marten genoemd...

Al zo lang ik me kan herinneren word ik met enige stelselmaat Martin genoemd. Als kind vond ik dat heel erg: waarom zeiden mensen mijn naam toch niet goed? Ik vond het ook altijd heel ongemakkelijk om mensen te verbeteren. Inmiddels ben ik ouder, wijzer, en vooral gewend aan dat het fout gaat. Bovendien vind ik in toenemende mate taalfouten, zelfs over mijn eigen naam, eerder interessant dan irritant. En dus dacht ik laatst, toen iemand De Fout weer eens maakte: hoe komt het eigenlijk dat dat fout gaat? 

Werkwoordsvormen, ze zijn a-veranderend

Is het verfrissend of een vergissing dat Bob Dylan de nobelprijs voor de literatuur heeft gekregen? Mensen, dat mogen jullie lekker onderling uitvechten. Sowieso: waar maken jelui je druk om zeg. Hoe dan ook, Milfje heeft meer te melden over een interessant taaldingetje dat in Bob's oeuvre voorkomt: werkwoorden met een a- ervoor, zoals in The times, they are a-changing. Wat doet dat a'tje daar?

Nederlands is de taal van werk

door Marten van der Meulen

De afgelopen maanden heb ik, samen met een aantal collega's van het Meertens Instituut en de Universiteit Gent (met name Fieke van der Gucht) hard gewerkt aan Staat van het Nederlands. Het doel van dit project: het in kaart brengen van de taalkeuze van inwoners van Nederland en Vlaanderen. Afgelopen vrijdag werden de eerste resultaten bekend gemaakt door de Taalunie, de opdrachtgever van het onderzoek. We schreven een rapport over de taal van het bedrijfsleven, dat hier beschikbaar is. Er stond een kort stukje over het rapport in NRC (letterlijk ons persbericht + links naar 2 semi-ongerelateerde stukken). Maar ik wil toch ook zelf even vertellen over het project: wat de eerste resultaten zijn, waarom die belangrijk zijn, en waarom dit onderzoek belangrijk is. 

Het Nedersaksisch, of: hoe de EU een slapende reus kan wakker maken

Door Sterre Leufkens

Lang, lang geleden (nou ja, vorige week) begon in een streek ver hier vandaan (nou ja, Assen) een historische queeste. Twee bussen met sprekers van de Nedersaksische taal doorkruisten stad en land. Tegelijk stak een arsenaaltje deskundigen, waaronder ondergetekende, provincie-, lands- en taalgrenzen over. Ze begaven zich naar het Europese hol der minderheidstaalbeleid. Met slechts één doel voor ogen: het bijwonen van de conferentie over het Nedersaksisch taal, georganiseerd door Europarlementariër Annie Schreijer-Pierik en haar koene collega Jens Gieseke. Lees hier het verslag van hun belevenissen.