Je hebt van die mensen die zeggen dat je geen ijskast" mag zeggen, omdat dat niet is hoe het werkt: het moet koelkast zijn. Deze mensen hebben weinig inzicht in de Werking van Taal. Want hoewel de technische werking van een apparaat of de invulling van een beroep mag veranderen, hoeft dat niet te beteken dat een woord ook hoeft te veranderen. Want als "ijskast" fout is, dan EIS ik dat mensen die dat vinden aan de loodgieter vragen om lood te gieten. Gek eigenlijk, hoeveel woorden eigenlijk iets anders betekenen dan aan de oppervlakte lijkt.
Hét blog over taal, taalwetenschap, woorden, Nederlands, grammatica, taaladvies, taalfouten en alle andere dingen die taal mooi en leuk maken. Door taalwetenschappers Sterre Leufkens en Marten van der Meulen.
maandag 30 maart 2015
vrijdag 27 maart 2015
Albanese erotiek aflevering 3: De Wolf en het Lam
door Vincent W.J. van Gerven Oei
Naast lemmata uit de Albanese erotische woordenschat bevat Tupja's Erotische woordenboek een niet klein aantal spreekwoorden, verzen en vertalingen, waaronder een serie variaties op de fabels van La Fontaine. Deze leidt Tupja als volgt in:
Volgens Aqif
Qifa, doctor in de erotische wetenschappen en tevens mijn buurman en
oude vriend, is een deel van de fabels van de fransman La Fontaine
door de grote fabeldichter gedeformeerd of, juister gezegd, op
afzichtelijke wijze 'ontmand' om ze op geheel morele wijze toonbaar
te maken voor het puriteinse leespubliek van de zeventiende eeuw. Na
langdurig en moeizaam onderzoek in de archieven van de Nationale
Bibliotheek te Parijs heeft prof. as. dr. Aqif Qifa, onzelfzuchtig
bijgestaan door onze gezamenlijke vriend Françesk Armadhi, niet
weinig interessante ontdekkingen hieromtrent gedaan, een aantal
waarvan hij me niet heeft onthouden om ons publiek, dorstend naar de
schokkende waarheid, kenbaar te maken. Bij dezen dus tien fabels van
La Fontaine in twee versies: degene die tot nu toe bekend was alsmede
het origineel.
Noot:
Tupja speelt hier uiteraard met namen. Aqif Qifa bevat tweemaal de
stam qi- 'neuken' en
Françesk Armadhi kan letterlijk worden vertaald als 'Frans
Dikkelul'. Ik heb alleen Tupja's 'originele' versie van La Fontaines
'De wolf en het lam' vertaald, gebaseerd op de vertaling van mr.
M.G.L. van Loghems De fabels van La Fontaine (Amsterdam:
Mulder, z.j.).
X. DE WOLF EN HET
LAM
Wie 't sterkst
is, is ook sterk in 't redeneeren,
Gelijk men straks
bewijzen zal.
Een lam stond
aan een stroom, klaar als kristal,
En bevredigde
zich naar zijn begeeren,
Toen met harde
pik liep langs het pad
Een wolf, die
het wel op schaapjesneuken had.
“Wat maakt je
zoo brutaal, dit water aan te raken,
En op mijn
drinkplaats troebel het te maken?
Jou wacht het
loon voor j' onbescheidenheid!”
“Sire,”
antwoordt zacht het lam, “moge Uwe Majesteit
Zich niet
vertoornen mijnentwege,
Maar wel genadig
overwegen,
Dat, waar ik
ruk, het, naar ik gis,
Wel twintig pas
stroomafwaarts is.
Er is hier dus
onmogelijk sprake
Dat mijn zaad uw
dronk zou troebel maken.”
“Je doet het
toch; en 'k heb ook moeten hooren
Dat je van mijn
zuster, verleden jaar,
Hebt kwaad
gesproken met elkaar.”
“Hoe kon dat
zijn? Toen was 'k nog niet geboren.
Ik ben nog niet
gespeend; 'k ben bij mijn moeder.”
De wolf werd met
elk woord verwoeder.
“Je broer dan,”
– “'k Heb geen broer.” – “Dan een van je geslacht!
Steeds wordt er
wat op mij gevonden
Door jullie en
je wouten en je honden.
Dat is mij
dikwijls aangebracht.
En hoe 'k je
neuk, dat zal je weten!”
Hij sleept hem
mee in 't duister bos
En heeft, met
geweld en op het mos,
Het arme lam
daar hard genomen.
Volgende
week de letters Ç en D!
dinsdag 24 maart 2015
Hey y'allz, whtach'all thinkin bout this??
Ik vind het persoonlijk altijd erg prettig dat je in het Engels geen verschil hoeft te maken tussen jij en U. Dat scheelt een hoop stressvolle sociale awkwarditeiten. Maar ik vind het wel onhandig dat er ook geen verschil is tussen jij en jullie. De taal bedient mij echter op mijn wenken: het lijkt erop dat er in het Amerikaans-Engels sprake is van een stukje taalverandering naar jou/jullie toe...
vrijdag 20 maart 2015
Albanese erotiek aflevering 3
Vincent W.J. van Gerven Oei vertaalt Fjalor erotik i gjuhës shqipe, een subversief erotisch Albanees woordenboek. Aflevering 3: de C is van Tiet.
C
cicë
/tsits/
zn. <spreekt.> Tepel, borst. Bijv. 'Meid,
moge ik je tieten [cicat] eten!'
Noot:
Dat uitdrukking të
hëngsha cicat
'moge ik je tieten eten' bevat een werkwoordsvorm in de optatief
(hëngsha,
van
ha
'eten').
Dergelijke formules komen in het dagelijks taalgebruik veelvuldig
voor, zowel bij wensen zoals rrofsh
sa malet 'moge
je leven zolang als de bergen' als bij verwensingen zoals het
alomtegenwoordige të
qifsha robt 'moge
ik je familie neuken' (vergelijkbaar in frequentie met 'fuck' of
'godverdomme') en, mijn favoriet, të
qiftë Kina nënën
'moge China je moeder neuken'.
cubar
/tsu'bar/
zn. Iemand die achter vrouwen aan loopt, die alleen maar op seks uit
is. Bijv. 'Het
verbaast me niets dat onze zoon een rokkenjager [cubar] is: hij heeft
het niet van een vreemde.'
Noot:
Volgens Mehmet Elezi's Fjalor
i Gjuhës Shqipe (Woordenboek
van de Albanese Taal),
een
soort 'tegenwoordenboek' van het officieel door het communistische
regime gesanctioneerde Fjalor
i Gjuhës së Sotme Shqipe
(Woordenboek
van de hedendaagse Albanese Taal)
waarin een enorme hoeveelheid Ottomaanse leenwoorden en
dialectwoorden uit taalpuristische overwegingen ontbreken, is cubar
afgeleid
van het woord cub,
met
dezelfde betekenis. Elezi geeft een vrij lange lijst synoniemen,
allemaal in het betekenisveld 'rokkenjager/hoerenloper': granues
(< grua,
pl.
gra
'vrouw'), brac
(<
waarsch. Venetiaans borsariol
of
brazzo
'kruimeldief'),
dyertar
(< derë,
pl.
dyer
'deur'),
femnist
(< femër
'vrouw',
niet te verwarren met feminist),
hamshadel
(<
hamsh
'hengst' + dal
'naar buiten gaan'),
kurvar (<
kurvë
'hoer'),
lucatës
(<
luc
'piemel'),
zinaçi (<
Ottomaans Turks zina
'buitenechtelijke relatie'). -ar,
-ues, -tar, -ist, -ës, -çi zijn
alle productieve nominalisatiesuffixen voor agentia, -çi
is
een leensuffix uit Ottomaans Turks.
cuculaq
/tsutsu'lac/
zn. <reg.>, zie klitor,
karth.
Bijv. 'Wat
is dat klitje [cuculaq] van je lustig, alleen een lul krijgt hem
rustig!'
maandag 16 maart 2015
Iets met een ontdekking, ofzo.
Door Sterre Leufkens
Nieuwe woorden zie je voortdurend in het Nederlands – vaak uit het Engels, vaak nieuwe samenstellingen, meestal via de jongerentaal of de managers. Nieuwe constructies zijn wat zeldzamer, en daarom presenteer ik met trots een observatie die –voorzover Milfje weet- nog niet eerder werd beschreven. Iets met patent aanvragen ofzo?
vrijdag 13 maart 2015
Albanese erotiek aflevering 2
Vincent W.J. van Gerven Oei vertaalt Fjalor
erotik i gjuhës shqipe, een subversief erotisch Albanees woordenboek. Aflevering 2: de B is van masturbatie.
B
i
bie me dorë (me thembër)
/i
'biε mε dor (mε 'θεmbər)/
ww. Jezelf seksueel plezier bezorgen (zaadlozing voor mannen, orgasme
voor vrouwen) door middel van het wrijven en strelen van de penis
(met de hand [dorë])
of de clitoris (met de hiel [thembër],
vinger, dildo enz.) Bijv. 'Wat
is het toch geil om met z'n tweëen naakt in hetzelfde bed te zitten,
terwijl elk zich in zijn eentje aftrekt [i bjerë me dorë] zonder de
ogen van de ander af te houden!'
Noot:
Bie
betekent
primair 'vallen', maar wordt ook met de datief gebruikt in
de betekenis 'spelen', bijv. i
bie pianos
'pianospelen', waarbij de i,
net
als i
bie me dorë, een
datiefclitic is. De letterlijke betekenis is dus iets als 'er met je
hand mee spelen'.
bombë
/'bomb/ bn. <fig.>
Seksueel erg verleidelijk, sexy. Bijv. 'Ons
parlementslid is echt een stoot [bombë fare], een mazzelaar die haar
paalt!'
Noot:
De constructie bn. + intensiverend bijwoord
fare is
vrij productief in de Albanese spreektaal, bijv. in tapë/dru
fare 'stomdronken/retestoned'.
Opmerkelijk bij de laatste twee uitdrukkingen is dat zowel tapë
'kurk'
als dru 'hout'
bijvoeglijk gebruikte zelfstandige naamwoorden zijn, waarbij dru
tevens
kan worden gebruikt in de uitdrukking ia
bëj dru
'een stijve krijgen'.
bythëqirë
/byθ'cir/
zn. <vulg.> Homoseksueel, passieve pederast. Bijv. 'Hij
maakte zich er niet druk om dat al zijn leeftijdsgenoten hem voor
flikker [bythëqirë] uitmaakten; <fig.>
laf, zonder karakter. Bijv. Hij
heeft zich bedacht, wat een flikker [bythëqiri]!
Noot:
Bythëqirë is
een van de meest gangbare scheldwoorden voor de LGBT-medemens en is
feitelijk een samengesteld zelfstandig naamwoord bestaande uit bythë
'kont'
en qirë, het
deelwoord van 'neuken'. Zoals duidelijk mogen zijn uit Tupja's
definitie gaat het hier altijd om 'geneukt worden' (qihem)
en kan de uitdrukking nooit van toepassing zijn op de gezonde
buurtjongen die zich af en toe tegoed doet aan de buurt-bythëqirë.
woensdag 11 maart 2015
Lees woordenboeken, en leer over lul.
door Marten van der Meulen
Een van de meest
bevredigende dingen die er bestaan is toch wel het lezen van een
boek, dat niet bedoeld is als leesboek. Een atlas bijvoorbeeld:
linksbovenin beginnen met plaatsnamen lezen, rechtsonderin eindigen.
Heerlijk. Minstens zo bevredigend is het lezen van een woordenboek.
Dat hoeft niet van begin tot eind, maar kan ook gewoon een pagina
ergens middenin zijn. Het liefst is het een beetje een interessant
woordenboek, waarin je nogal eens onverwachte kennis tegenkomt. Een
etymologisch woordenboek doet het altijd goed: ik weet nog goed dat
een vriendje mij op de middelbare school de herkomst van het
werkwoord emmeren
gniffelend meedeelde (die met
die huzaren).
maandag 9 maart 2015
Een gratis cursus taalwetenschap, in je luie stoel
door Marten van der Meulen
Heel veel mensen lijken geinteresseerd te zijn in taal. Besproken proefschriften in de Volkskrant zorgen voor veel deining, anglicismen voor reuring, OnzeTaal heeft veel leden, om van Taalvoutjes nog maar te zwijgen. Maar "interesse in" is natuurlijk niet hetzelfde als "iets leren over", laat staan "iets weten van". Daarom presenteert de Universiteit Leiden nu de MOOC Miracles of Human Language: an Introduction to Linguistics. Een online inleiding taalwetenschap, gratis toegankelijk voor iedereen met internet. Als je dit bericht leest, ben je doelgroep: de cursus richt zich op iedereen die geinteresseerd is in taal. Meer lees je na de break.
vrijdag 6 maart 2015
Albanese erotiek aflevering 1
Erotiek is van alles plaatsen en alle tijden. Of het nou de Franse laat-achtiende eeuw is (Markies de Sade), de Nederlandse vroeg-twintigste eeuw (een erotisch boek over Menno ter Braak?!), Sasha Grey of Charlotte Roche: wij vinden het allemaal schitterend. Blij waren we dus ook te horen over een Albanees erotisch woordenboek. Geen vertaling was daar van beschikbaar, en dus zijn we blij en trots een platform te mogen bieden voor Vincent W.J. van Gerven Oei, kunstenaar, filosoof, vertaler. Hij zal de komende tijd ons op de hoogte houden van zijn vorderingen met de vertaling van dit werk. Exclusief bij Milfje dus: door Vincent W.J. van Gerven Oei vertaalde lemmata uit Tupja's Erotisch woordenboek, van A tot ZH.
dinsdag 3 maart 2015
Taal die vroeger fout was: aanhankelijkheid
Taaladvies
is van alle tijden. Tegenwoordig hebben we de Schrijfwijzer van
Jan Renkema, en de Taaladviesdienst, maar
taaladviesgidsen bestaan al vanaf de 19e eeuw. Dat roept de interessante
vraag op of het taaladvies nu hetzelfde is als vroeger. Wat
was vroeger fout maar nu goed? Wat is pas sinds kort fout? Zijn er fouten succesvol bestreden? Milfje dook in de oudste taaladviesgids
die ze kon vinden: de in 1847 verschenen Lijst
van woorden en uitdrukkingen met het Nederlandsch taaleigen
strijdende van
Matthijs Siegenbeek, en haalde er interessante voorbeelden
uit. Vandaag aflevering 1: aanhankelijkheid.