maandag 30 maart 2015

Louis van Gaal en de ijskast van de loodgieter

Je hebt van die mensen die zeggen dat je geen ijskast" mag zeggen, omdat dat niet is hoe het werkt: het moet koelkast zijn. Deze mensen hebben weinig inzicht in de Werking van Taal. Want hoewel de technische werking van een apparaat of de invulling van een beroep mag veranderen, hoeft dat niet te beteken dat een woord ook hoeft te veranderen. Want als "ijskast" fout is, dan EIS ik dat mensen die dat vinden aan de loodgieter vragen om lood te gieten. Gek eigenlijk, hoeveel woorden eigenlijk iets anders betekenen dan aan de oppervlakte lijkt. 

vrijdag 27 maart 2015

Albanese erotiek aflevering 3: De Wolf en het Lam

door Vincent W.J. van Gerven Oei

Naast lemmata uit de Albanese erotische woordenschat bevat Tupja's Erotische woordenboek een niet klein aantal spreekwoorden, verzen en vertalingen, waaronder een serie variaties op de fabels van La Fontaine. Deze leidt Tupja als volgt in:

Volgens Aqif Qifa, doctor in de erotische wetenschappen en tevens mijn buurman en oude vriend, is een deel van de fabels van de fransman La Fontaine door de grote fabeldichter gedeformeerd of, juister gezegd, op afzichtelijke wijze 'ontmand' om ze op geheel morele wijze toonbaar te maken voor het puriteinse leespubliek van de zeventiende eeuw. Na langdurig en moeizaam onderzoek in de archieven van de Nationale Bibliotheek te Parijs heeft prof. as. dr. Aqif Qifa, onzelfzuchtig bijgestaan door onze gezamenlijke vriend Françesk Armadhi, niet weinig interessante ontdekkingen hieromtrent gedaan, een aantal waarvan hij me niet heeft onthouden om ons publiek, dorstend naar de schokkende waarheid, kenbaar te maken. Bij dezen dus tien fabels van La Fontaine in twee versies: degene die tot nu toe bekend was alsmede het origineel.

Noot: Tupja speelt hier uiteraard met namen. Aqif Qifa bevat tweemaal de stam qi- 'neuken' en Françesk Armadhi kan letterlijk worden vertaald als 'Frans Dikkelul'. Ik heb alleen Tupja's 'originele' versie van La Fontaines 'De wolf en het lam' vertaald, gebaseerd op de vertaling van mr. M.G.L. van Loghems De fabels van La Fontaine (Amsterdam: Mulder, z.j.).

X. DE WOLF EN HET LAM

Wie 't sterkst is, is ook sterk in 't redeneeren,
Gelijk men straks bewijzen zal.

Een lam stond aan een stroom, klaar als kristal,
En bevredigde zich naar zijn begeeren,
Toen met harde pik liep langs het pad
Een wolf, die het wel op schaapjesneuken had.
Wat maakt je zoo brutaal, dit water aan te raken,
En op mijn drinkplaats troebel het te maken?
Jou wacht het loon voor j' onbescheidenheid!”
Sire,” antwoordt zacht het lam, “moge Uwe Majesteit
Zich niet vertoornen mijnentwege,
Maar wel genadig overwegen,
Dat, waar ik ruk, het, naar ik gis,
Wel twintig pas stroomafwaarts is.
Er is hier dus onmogelijk sprake
Dat mijn zaad uw dronk zou troebel maken.”
Je doet het toch; en 'k heb ook moeten hooren
Dat je van mijn zuster, verleden jaar,
Hebt kwaad gesproken met elkaar.”
Hoe kon dat zijn? Toen was 'k nog niet geboren.
Ik ben nog niet gespeend; 'k ben bij mijn moeder.”
De wolf werd met elk woord verwoeder.
Je broer dan,” – “'k Heb geen broer.” – “Dan een van je geslacht!
Steeds wordt er wat op mij gevonden
Door jullie en je wouten en je honden.
Dat is mij dikwijls aangebracht.
En hoe 'k je neuk, dat zal je weten!”
Hij sleept hem mee in 't duister bos
En heeft, met geweld en op het mos,
Het arme lam daar hard genomen.


Volgende week de letters Ç en D!

dinsdag 24 maart 2015

Hey y'allz, whtach'all thinkin bout this??

Ik vind het persoonlijk altijd erg prettig dat je in het Engels geen verschil hoeft te maken tussen jij en U. Dat scheelt een hoop stressvolle sociale awkwarditeiten. Maar ik vind het wel onhandig dat er ook geen verschil is tussen jij en jullie. De taal bedient mij echter op mijn wenken: het lijkt erop dat er in het Amerikaans-Engels sprake is van een stukje taalverandering naar jou/jullie toe...

vrijdag 20 maart 2015

Albanese erotiek aflevering 3

Vincent W.J. van Gerven Oei vertaalt Fjalor erotik i gjuhës shqipe, een subversief erotisch Albanees woordenboek. Aflevering 3: de C is van Tiet.


C

cicë /tsits/ zn. <spreekt.> Tepel, borst. Bijv. 'Meid, moge ik je tieten [cicat] eten!'

Noot: Dat uitdrukking të hëngsha cicat 'moge ik je tieten eten' bevat een werkwoordsvorm in de optatief (hëngsha, van ha 'eten'). Dergelijke formules komen in het dagelijks taalgebruik veelvuldig voor, zowel bij wensen zoals rrofsh sa malet 'moge je leven zolang als de bergen' als bij verwensingen zoals het alomtegenwoordige të qifsha robt 'moge ik je familie neuken' (vergelijkbaar in frequentie met 'fuck' of 'godverdomme') en, mijn favoriet, të qiftë Kina nënën 'moge China je moeder neuken'.




cubar /tsu'bar/ zn. Iemand die achter vrouwen aan loopt, die alleen maar op seks uit is. Bijv. 'Het verbaast me niets dat onze zoon een rokkenjager [cubar] is: hij heeft het niet van een vreemde.'


Noot: Volgens Mehmet Elezi's Fjalor i Gjuhës Shqipe (Woordenboek van de Albanese Taal), een soort 'tegenwoordenboek' van het officieel door het communistische regime gesanctioneerde Fjalor i Gjuhës së Sotme Shqipe (Woordenboek van de hedendaagse Albanese Taal) waarin een enorme hoeveelheid Ottomaanse leenwoorden en dialectwoorden uit taalpuristische overwegingen ontbreken, is cubar afgeleid van het woord cub, met dezelfde betekenis. Elezi geeft een vrij lange lijst synoniemen, allemaal in het betekenisveld 'rokkenjager/hoerenloper': granues (< grua, pl. gra 'vrouw'), brac (< waarsch. Venetiaans borsariol of brazzo 'kruimeldief'), dyertar (< derë, pl. dyer 'deur'), femnist (< femër 'vrouw', niet te verwarren met feminist), hamshadel (< hamsh 'hengst' + dal 'naar buiten gaan'), kurvar (< kurvë 'hoer'), lucatës (< luc 'piemel'), zinaçi (< Ottomaans Turks zina 'buitenechtelijke relatie'). -ar, -ues, -tar, -ist, -ës, -çi zijn alle productieve nominalisatiesuffixen voor agentia, -çi is een leensuffix uit Ottomaans Turks.



cuculaq /tsutsu'lac/ zn. <reg.>, zie klitor, karth. Bijv. 'Wat is dat klitje [cuculaq] van je lustig, alleen een lul krijgt hem rustig!'

maandag 16 maart 2015

Iets met een ontdekking, ofzo.



Door Sterre Leufkens

Nieuwe woorden zie je voortdurend in het Nederlands – vaak uit het Engels, vaak nieuwe samenstellingen, meestal via de jongerentaal of de managers. Nieuwe constructies zijn wat zeldzamer, en daarom presenteer ik met trots een observatie die –voorzover Milfje weet- nog niet eerder werd beschreven. Iets met patent aanvragen ofzo?

vrijdag 13 maart 2015

Albanese erotiek aflevering 2

Vincent W.J. van Gerven Oei vertaalt Fjalor erotik i gjuhës shqipe, een subversief erotisch Albanees woordenboek. Aflevering 2: de B is van masturbatie.

B

i bie me dorë (me thembër) /i 'biε mε dor (mε 'θεmbər)/ ww. Jezelf seksueel plezier bezorgen (zaadlozing voor mannen, orgasme voor vrouwen) door middel van het wrijven en strelen van de penis (met de hand [dorë]) of de clitoris (met de hiel [thembër], vinger, dildo enz.) Bijv. 'Wat is het toch geil om met z'n tweëen naakt in hetzelfde bed te zitten, terwijl elk zich in zijn eentje aftrekt [i bjerë me dorë] zonder de ogen van de ander af te houden!'

Noot: Bie betekent primair 'vallen', maar wordt ook met de datief gebruikt in de betekenis 'spelen', bijv. i bie pianos 'pianospelen', waarbij de i, net als i bie me dorë, een datiefclitic is. De letterlijke betekenis is dus iets als 'er met je hand mee spelen'.

bombë /'bomb/ bn. <fig.> Seksueel erg verleidelijk, sexy. Bijv. 'Ons parlementslid is echt een stoot [bombë fare], een mazzelaar die haar paalt!'

Noot: De constructie bn. + intensiverend bijwoord fare is vrij productief in de Albanese spreektaal, bijv. in tapë/dru fare 'stomdronken/retestoned'. Opmerkelijk bij de laatste twee uitdrukkingen is dat zowel tapë 'kurk' als dru 'hout' bijvoeglijk gebruikte zelfstandige naamwoorden zijn, waarbij dru tevens kan worden gebruikt in de uitdrukking ia bëj dru 'een stijve krijgen'.

bythëqirë /byθ'cir/ zn. <vulg.> Homoseksueel, passieve pederast. Bijv. 'Hij maakte zich er niet druk om dat al zijn leeftijdsgenoten hem voor flikker [bythëqirë] uitmaakten; <fig.> laf, zonder karakter. Bijv. Hij heeft zich bedacht, wat een flikker [bythëqiri]!

Noot: Bythëqirë is een van de meest gangbare scheldwoorden voor de LGBT-medemens en is feitelijk een samengesteld zelfstandig naamwoord bestaande uit bythë 'kont' en qirë, het deelwoord van 'neuken'. Zoals duidelijk mogen zijn uit Tupja's definitie gaat het hier altijd om 'geneukt worden' (qihem) en kan de uitdrukking nooit van toepassing zijn op de gezonde buurtjongen die zich af en toe tegoed doet aan de buurt-bythëqirë.

woensdag 11 maart 2015

Lees woordenboeken, en leer over lul.

door Marten van der Meulen

Een van de meest bevredigende dingen die er bestaan is toch wel het lezen van een boek, dat niet bedoeld is als leesboek. Een atlas bijvoorbeeld: linksbovenin beginnen met plaatsnamen lezen, rechtsonderin eindigen. Heerlijk. Minstens zo bevredigend is het lezen van een woordenboek. Dat hoeft niet van begin tot eind, maar kan ook gewoon een pagina ergens middenin zijn. Het liefst is het een beetje een interessant woordenboek, waarin je nogal eens onverwachte kennis tegenkomt. Een etymologisch woordenboek doet het altijd goed: ik weet nog goed dat een vriendje mij op de middelbare school de herkomst van het werkwoord emmeren gniffelend meedeelde (die met die huzaren).

maandag 9 maart 2015

Een gratis cursus taalwetenschap, in je luie stoel

door Marten van der Meulen

Heel veel mensen lijken geinteresseerd te zijn in taal. Besproken proefschriften in de Volkskrant zorgen voor veel deining, anglicismen voor reuring, OnzeTaal heeft veel leden, om van Taalvoutjes nog maar te zwijgen. Maar "interesse in" is natuurlijk niet hetzelfde als "iets leren over", laat staan "iets weten van". Daarom presenteert de Universiteit Leiden nu de MOOC Miracles of Human Language: an Introduction to Linguistics. Een online inleiding taalwetenschap, gratis toegankelijk voor iedereen met internet. Als je dit bericht leest, ben je doelgroep: de cursus richt zich op iedereen die geinteresseerd is in taal. Meer lees je na de break.

vrijdag 6 maart 2015

Albanese erotiek aflevering 1

Erotiek is van alles plaatsen en alle tijden. Of het nou de Franse laat-achtiende eeuw is (Markies de Sade), de Nederlandse vroeg-twintigste eeuw (een erotisch boek over Menno ter Braak?!), Sasha Grey of Charlotte Roche: wij vinden het allemaal schitterend. Blij waren we dus ook te horen over een Albanees erotisch woordenboek. Geen vertaling was daar van beschikbaar, en dus zijn we blij en trots een platform te mogen bieden voor Vincent W.J. van Gerven Oei, kunstenaar, filosoof, vertaler. Hij zal de komende tijd ons op de hoogte houden van zijn vorderingen met de vertaling van dit werk. Exclusief bij Milfje dus: door Vincent W.J. van Gerven Oei vertaalde lemmata uit Tupja's Erotisch woordenboek, van A tot ZH.


dinsdag 3 maart 2015

Taal die vroeger fout was: aanhankelijkheid

Taaladvies is van alle tijden. Tegenwoordig hebben we de Schrijfwijzer van Jan Renkema, en de Taaladviesdienst, maar taaladviesgidsen bestaan al vanaf de 19e eeuw. Dat roept de interessante vraag op of het taaladvies nu hetzelfde is als vroeger. Wat was vroeger fout maar nu goed? Wat is pas sinds kort fout? Zijn er fouten succesvol bestreden? Milfje dook in de oudste taaladviesgids die ze kon vinden: de in 1847 verschenen Lijst van woorden en uitdrukkingen met het Nederlandsch taaleigen strijdende van Matthijs Siegenbeek, en haalde er interessante voorbeelden uit. Vandaag aflevering 1: aanhankelijkheid.