Wat je kunt leren van tv: de jammerlijkheid van nasynchronisatie

Velen maken zich zorgen over de grote invloed van Engels op onze taal. Men vreest bijvoorbeeld dat Het Nederlands van Onze Jeugd onder druk staat - met al dat Engelse onderwijs leren ze geen Nederlands meer. Ondertussen maken mensen zich ook nog druk dat Nederlanders niet écht goed Engels zouden kunnen, lees bijvoorbeeld eens de reacties op stand.nl. Wat een zorgen! Wat betreft die laatste zorg stelt Milfje u in ieder geval gerust: die is onterecht.

Uit dit recente onderzoek blijkt dat wij eigenlijk behoorlijk goed Engels spreken. Negatieve voorbeelden halen makkelijk het nieuws, maar zoals Marc van Oostendorp hier betoogt valt dat vaak ook meestal wel mee. In ieder geval lijken de I-always-get-my-sin'ners in de minderheid. Het is belangrijk, zoals vaak, om je te realiseren dat er vaak een verschil is tussen onderzoek (zoals hierboven geciteerd), en wat jij om je heen hoort: dat is zogenaamd anekdotisch bewijs. Onderzoek is de wetenschappelijke toetsing van dat soort "bewijs", en ook als je nu zegt: "Ja maar ik hoorde gisteren iemand heel slecht Engels praten", dan nog is dat niet per se representatief voor de ganse samenleving.

En eigenlijk is dat ook niet zo gek. Jongeren komen steeds vroeger en vooral ook steeds meer met Engels in aanraking. Persoonlijk denk ik dat ik Engels heb geleerd van de sitcom Friends. Op school heb ik wel het verschil tussen ‘have seen’ en ‘saw’ geleerd, maar dat komt toch beter binnen als Joey zegt ‘I have seen Chandler kissing Monica’. Ook veel idioom leer je alleen als je het in de praktijk hoort: in alle landen waar Friends wordt uitgezonden, kennen mensen denk ik het begrip ‘to be on a break’.

Hoewel, in alle landen… ik verblijf momenteel in Duitsland en daar wordt alles, zoals u best wel weet, nagesynchroniseerd. Hartstikke goed voor mijn Duits, daar niet van, maar een gemiste kans voor de Duitse jeugd. Ik ben niet op de hoogte van enig empirisch onderzoek in dezen, maar ik heb de indruk dat Duitsers slechter Engels spreken dan Nederlanders. Zou dat inderdaad gedeeltelijk door het nasynchroniseren kunnen komen? Het onderwijs is hier volgens mij heel gedegen, dus dat kan het niet wezen (maar ik sta uiteraard open voor tegenbewijs). En jeweetzellef, een taal leer je het best wanneer je ‘m veel hoort en gebruikt. Hetzelfde soort anekdotische bewijs is er voor Italiaans en Spaans, twee landen waar men toch ook een stukje minder goed Engels lijkt te spreken dan in Nederland. Let wel: ik zeg niet dat niemand in die landen Engels kan, alleen dat men het gemiddeld misschien minder kan (maar open voor non-anekdotisch bewijs dus).

Een andere reden waardoor ik denk dat mensen vinden dat Nederlands geen goed Engels kunnen is de nadruk op accent. We kennen allemaal de anekdotes over mensen die met een dik Nederlands accent uitleggen waar bijvoorbeeld het station is: "En den jou go to de rait here, en den to de left, en den your almost der". Maar dat is wel een prima lopende zin, en is dat niet belangrijker? Als ik eens Engels praat met Spanjaarden, dan hebben die een behoorlijk accent. Maar maken ze zich daar druk om? Volgens mij niet. Wij zouden dat misschien ook niet moeten doen. Tuurlijk, het is wel zo fraai als het een beetje koninklijk Engels klinkt, maar echt, communicatie=koning: voor succesvol communiceren is het minstens zo belangrijk om goedgevormde zinnen te maken. We kunnen echt blij zijn met het feit dat iedere bakker, slager, touwslager en dakdekker een handig woordje Engels spreekt.

Bonuspunten voor Nederland dus, alleen al omdat wij alles lekker in de oorspronkelijke taal uitzenden! Ook nog eens goed tegen de ontlezing, al die ondertiteling. Geen zorgen voorlopig over ons Engels, dat zit wel snor. En wil je je Engels én je Nederlands verbeteren, kijk dan veel tv!