Spelen met samenstellingen: koppelwoorden

Vandaag aandacht voor een fijn taalspelletje voor op de auto of in de benewagen: koppelwoorden. Een zeer verantwoord spel dat aansluit bij de beste post-structuralistische kunstkritiek: het gaat om de Leegte in het Midden. Mysterieus toch? Het is weer eens wat anders: je mag namelijk wel participeren, maar de uiteindelijke oplossing mag je NOOIT zeggen. Dat is grappig he? Een slipje van de tuier? Oké dan. Kinderregel.

Het werkt als volgt. Een speler (maakt niet uit wie) noemt een woord, bijvoorbeeld kinderregel. Andere spelers moeten er dan achter zien te komen welk woord achter het eerste deel, én voor het tweede deel kan worden geplaatst, waardoor er twee goede samenstellingen ontstaan: ‘kinder-XXX’ en ‘XXX-regel’. (Die twee samenstellingen hoeven niet combineerbaar te zijn, dus ‘kinder-XXX-regel’ hoeft geen bestaand woord te zijn).

De ALLERbelangrijkste regel is dat spelers NOOIT het verbindende woord, het zogenaamde koppelwoord (sic) mogen noemen. Dan is het spel namelijk te makkelijk, dus dat is flauw, en wekt enorm veel irritaties op kan ik je vertellen, zie ‘De koppelwoordoorlogen, een beknopte geschiedenis in 48 delen met heel veel o's’ (2003, Uitgeverij Vandenwraecke). Wat je als medespeler wél moet doen, is een andere samenstelling geven waar hetzelfde koppelwoord past. Er kunnen meestal meerdere goed zijn. Een mogelijke reactie op kinderregel is bijvoorbeeld voetbalvariant.

De bedenker van het oorspronkelijke koppelwoord mag nu aangeven of de nieuwe samenstelling klopt met het bedachte. Als je wilt, hou je lekker punten bij, maar dat hoeft niet, want jij bent de misschien wel niet zo competitieve baas.

Let op: het koppelwoord moet een zelfstandig woord kunnen zijn, dus iets als –s- mag niet. De twee ontstane samenstellingen moeten ook echt goede woorden zijn. Of je er een spatie tussen schrijft of niet mag je natuurlijk helemaal zelf weten, als het maar een herkenbaar woord is.

Makkelijker kunnen we het niet maken, en leuker ook niet want het is al zo leuk! En het voorbeeld kunnen we ook niet verder uitwerken zonder het koppelwoord te noemen, dus tsja, daar ga je. Succes met kinderregel / voetbalvariant en ook met deze tweede opgave: lichtplaat. Uw antwoorden volgaarne in de reacties! Dat betekent: dus niet het koppelwoord zelve, maar een volgende samenstelling.

Ter lering ende inspiratie nog dit heule lange koppelwoordachtige ding. Het is geen opgave want de koppelwoorden zijn expliciet, maar het is wel een genot voor het oog en een soort handleiding voor wat je allemaal aan elkaar kunt koppelen. Voor vragen vervoege men zich bij Anna Giskes.

Regelnevenvakmannenborsthaarbandrecordertaperolgordijnhaaknaaldbosbrandtrapgatenkaasblokjesbuikpijnboomstamceldeurpostbuswieldoperwtensoepgroentenboerkadodododekentekenbeetgaarkeukenblokhutkofferbakovenschaalmodeltreinreistijdbomvoluitslagroomkaasschaafijsklompvoetschimmelnagelknipperlichtbronwaterpijpbeurtzangstemrechtervensteranijsmelkbuskoebelwinkelwagenparkwachtkamerjaszakboekdeelbierluchtgitaarspelregel

Kijk, een borsthaarband!