Vandaag geen heftige taaltheorie,
maar gewoon een observatie, waar ik om moest glimlachen. Ons
taalsysteem kent de zogenaamde trappen van vergelijking, volgens deze
opbouw:
leuk - leuker – leukst
Hierin is de rechtsste meest
rechtse term de intensste meest intense. Die heet ook wel de
overtreffende trap. De middelste term, oftewel de vergrotende trap, is nog steeds intenser dan de
linkste meest linkse term, oftewel de stellende trap. Die linker term is eigenlijk
heel gewoon: die stelt de Zaak zoals de Zaak is.
Niks nieuws onder de zon toch? Toch wel (omineuze donderslag) - het kan allemaal anders! Niet altijd is de vergrotende trap méér dan de stellende trap!
Ik hoorde op de radio het volgende gesprek.
Ik hoorde op de radio het volgende gesprek.
Imker: Er komen steeds meer
bijen bij.
Interviewer: Kun je dus zeggen
dat het goed gaat met de bijen?
Imker: Nou nee, het gaat niet
goed. Het gaat wel beter.
Is dat niet aardig? Beter is dus niet
altijd de vergrotende trap van goed, het betekent ook zoveel als 'in een
positieve richting'. Misschien wist u het al, maar het is toch leuk, want het klinkt gek, zo in één gesprek. Wel fijn voor de bijen!
Zoiets heb je ook met rijk: de rijkeren hebben niet zoveel geld als de rijken.
BeantwoordenVerwijderenDe observatie snap ik, maar ik kan er niet direct een vinger achter krijgen. Maar als je in de Van Dale kijkt, dan zie je dat bij goed als bijvoeglijk naamwoord bijna veertig genummerde betekenissen en nuances staan. En als ik dan aan best denk, dan kun je zeggen, Ik voel me best, maar dat voelt dan minder aan dan als je je goed voelt. Best is dan juist heel gemiddeld, tenzij je zegt, Ik voel me opperbest. Je kan ook zeggen, Ik voel me best goed. Rare jongens vaak die woorden.
BeantwoordenVerwijderenSowieso: een kabouter die groter is dan een andere, is nog steeds heel klein. (Dat heb ik alleen van horen zeggen, hoor, ik kom ze nooit tegen.) De ene baby kan ouder zijn dan de ander, maar oud zou ik zo'n mensje niet noemen. En zo kan ik nog wel wat langer doorgaan - hoewel ik nog niet echt lang bezig ben.
BeantwoordenVerwijderenDe imker (wat een ander woord is voor bijbaan) bedoelde te zeggen: "Het gaat niet goed, maar wel minder slecht."
BeantwoordenVerwijderenWat mij weer doet denken aan hoofdpiet, die op de vraag van Sinterklaas "gaat alles goed?" steevast antwoord: "Nou, goed, goed, er gaat in ieder geval niets fout."