Gratis cursus taalwetenschap 2: nu met nieuw materiaal!

door Marten van der Meulen

Afgelopen april presenteerde de Universiteit Leiden, in de persoon van Marc van Oostendorp, de MOOC Miracles of Human Language: an Introduction to Linguistics. Een online inleiding taalwetenschap, gratis toegankelijk voor iedereen met internet. Als je dit bericht leest, ben je doelgroep: de cursus richt zich op iedereen die geinteresseerd is in taal. Na een succesvolle eerste versie in april van dit jaar, doen we nu ronde twee. De nieuwe cursus begint op 26 oktober. Met nieuw materiaal! En een nieuw wervend filmpje van Professor Marc (zoals de deelnemers hem liefkozend noemen). Kijk maar!

Wat is een MOOC?

MOOC staat voor Massive Open Online Course. Het massieve heeft met aantallen te maken: vorige keer had onze cursus bijvoorbeeld meer dan 40.000 aanmeldingen. Open staat voor vrij beschikbaar. Je moet je wel aanmelden bij Coursera, de aanbieder van de cursus, maar daar zitten geen verplichtingen aan vast. Het online gedeelte spreekt voor zich, net als course, da's dus Engels voor cursus. Overigens zeggen die aanmeldingen weinig, omdat slecht een klein percentage de cursus afmaakt. Toch zijn 3000 mensen nog erg veel!

Het grote voordeel van MOOCs is de reikwijdte. Mensen overal ter wereld, jong en oud, etc. kunnen de MOOC volgen. Dat levert interessante perspectieven op. Veel MOOCs (waaronder de onze) hebben een zeer actieve gemeenschap van deelnemers, die niet alleen kennis tot zich nemen, maar ook discussieren over de stof, en vragen die de stof oproept. Dat is leuk, maar niet eens de hoofdzaak. Belangrijkste is dat het gaat om gratis onderwijs. Voor iedereen. 

De meeste MOOCs, de onze niet uitgezonderd, zijn in het Engels. Is het raar, om als Nederlandse universiteit een dergelijke cursus niet in het Nederlands te geven? Nee. Het argument, dat een internationaal publiek bereikt moet worden, is zelden zo van toepassing. Een cursus in het Nederlands zou een fractie van het bereik hebben, en dat zou zonde zijn.

Waar bestaat deze MOOC uit?

Onze MOOC bestaat uit een groot aantal verschillende elementen. Ten eerste zijn er lecture videos: filmpjes waarin Marc van Oostendorp het een en ander uitlegt. Over woorden, over klanken, over van alles. Daarnaast zijn er discussiefilmpjes met Inge Otto en mij, beiden Research Master studenten aan de Universiteit Leiden, en onderwijsassistenten voor deze cursus. Het idee daarvan is om de kijker zich te laten identificeren met ons: wat voor soort vragen kun je stellen aan de hand van de stof?

Een ander innovatief element is het gebruiken van levende taalgebruikers. Waarom zou je taal alleen maar moeten oplezen, als je ook sprekers van allerlei moois kan filmen? Daarom hebben we zogenaamde informanten-videos: filmpjes waarin sprekers van een variëteit aan talen aan bod komen: van Gungbe tot Chinees, en van Baskisch tot Abbruzese.

Noam Chomsky

Ten slotte zijn er nog interviews met experts. We hebben een mooie selectie gemaakt. De meest in het oog springende is wel Noam Chomsky, die een half uur met ons heeft gepraat over zijn mening over taal en taalkunde. Minstens zo interessant waren de andere interviewees: prof. Adele Goldberg van Princeton, en de eigen Leidse taalkundigen prof. Claartje Levelt, dr. Victoria Nyst, en dr. Barend Beekhuizen

En nu, in onze tweede run, hebben we een volledig nieuwe module, Language in the Brain, mede mogelijk gemaakt door een succesvolle crowdfunding campagne. Met een nieuw interview, nieuwe discussies, en nieuwe filmpjes over lezen in het brein en afasie. 

Een MOOC, dat werkt toch niet?

Barend Beekhuizen

Er is veel kritiek op MOOCs, zoals in dit artikel te lezen valt. Het klopt dat de gemiddelde deelnemer een hoogopgeleiden Amerikaanse man is. Het klopt dat 95% van de aanmelders de cursus niet afmaakt. Maar door alleen daarop te focussen mis je wat er aan de hand is. Heel veel mensen doen wel degelijk mee, maar omdat deelname volledig vrijblijvend is, kijken ze slechts een deel van de videos, of discussieren ze alleen op het Forum. Mensen schrijven zich niet in met het doel het af te maken, en in wezen geeft het ook niet als ze dat niet doen. Alles wat ze wél leren, is meegenomen. Het gelinkte artikel zegt bovendien dat MOOCs als vorm mislukt zijn. Het is goed om je daarbij te realiseren dat de vorm nog geen 10 jaar bestaat. Om iets zo snel uit het raam te gooien, dat is van de dolle. Laten we vooral proberen het te blijven ontwikkelen.

Een ander veelgehoord punt van kritiek is dat MOOCs universitair onderwijs bedreigen. Op dit moment is dat absoluut niet aan de orde: mensen stoppen niet massaal met studeren vanwege het bestaan van MOOCs. Wat hopelijk wel gebeurt, is dat MOOCs worden gebruikt ter aanvulling van onderwijs. Middelbare scholieren, die misschien taalwetenschap willen studeren, kunnen dit doen om het veld te proeven. Ik heb zelf een aantal MOOCs gedaan, die onderwijs boden dat ik op mijn universiteit niet kon krijgen. 

Kortom

Kortom, als je geinteresseerd bent in taal, dan biedt deze cursus je een inleiding op de manier waarop taalwetenschap werkt. Het laat zien wat voor vragen kunnen worden gesteld. Het laat ook zien, op welke vragen we nog geen antwoord hebben. Voel je welkom, doe mee. Ik zie je graag 26 oktober!