Door Marten van der Meulen
Maar afgelopen zomer viel me toch een leuk stukje baldadigheid in. Er zijn namelijk liedjes waar een verkeerde klemtoon inzit. Hoewel het misschien niet zozeer dichterlijke vrijheid is (dat wil zeggen: opzettelijk vanwege het kunstzinnige effect), als wel woorden in een keurslijf proberen te rammen (kortom: per ongeluk). Maar dat doet er niet toe. Wat er wel toe doet (haha dat klinkt altijd als toetoet! maar daarover een eerdere keer meer) is dat dit dus echt af en toe voorkomt - en de hamvraag is natuurlijk waarom en waarom daar. Ik kwam met effies luisteren op dit lijstje voorbeelden:
1. Katy Perry - Rise. 1'45 "through the madness and chaOS"
2. Marco Borsato - Rood. 3'32 "De rode aVONDzon streelt jouw gezicht"
3. Blur - Song 2 0'34 "I got my head checked/ by a jumBO jet"
4. Alanis Morisette - Uninvited 0'30 "I have simPLY wanted an object to crave"
5. Tom Tom Club - 1'17 Genius of Love "feels like I'm dreaming but I'm not sleePING"
Nou, dit is wat ik zo kon bedenken. Zegt misschien ook wel iets over mijn muzieksmaak en tijd van opgroeien. De rest ligt bij jullie, o lezers en lezerinnen! Welke liedjes kennen jullie met foute klemtonen erin? We horen graag van jullie!
*Ik zeg: voor zover ik weet, want ik weet eigenlijk helemaal niet welke taalafwijkende trucs wel en niet in popmuziek voorkomen. Had ik maar wereld genoeg en tijd, dan deed ik er onderzoek naar. Als iemand anders zich geroepen voelt: stuur me een berichtje!
Het liedje 'Johanna, het meisje voor halve dagén', indertijd onder meer gezongen door Rijk de Gooijer, is bekend juist om de onjuiste woordaccenten. https://muzikum.eu/nl/123-1714-25424/rijk-de-gooyer/johanna-songtekst.html
BeantwoordenVerwijderenRuthless Queen van Kayak (oh my ruthLESS queen).
BeantwoordenVerwijderenhttps://g.co/kgs/uA2Tk7
"Een keer trek je de conclusie / Vriendschap is een illuSIE".
BeantwoordenVerwijderenLeuk onderwerp wel. Maar een echt voorbeeld van een verkeerde klemtoon in een songtekst zie ik hierboven niet. In Johanna is de miskleun duidelijk bedoeld. Bij Kayak is die koningin behalve geNAdeloos ook genadeLOOs en bij Henk Westbroek hoor ik geen verkeerd accent in ilLUsie.
BeantwoordenVerwijderenEn luister eens naar Jan Smit: je moet je toch niet voorstellen dat hij in plaats van "als de morgen is gekomen" "als de morgen gekomen is" zingt. Nee, over het algemeen loopt het wel gesmeerd.
Die avondzon bij Marco Borsato stoort me ook niet zo: je ziet die zon bij de klemtoon op de middelste lettergreep echt de goeie kant op drijven, naar het westen.
Meer stoort me vaak het wegvallen van medeklinkers in songs: heeft hij van zijn vriend nou één kaart gehad of heeft hij nog geen kaart van hem gehad (Westbroek).
En de rede dat ben jij (Borsato). Hij verdomt het toch om even de n aan de d te laten voorafgaan (die tong zat daar toch al!)?
Maar dat is een ander verhaal, we gaan even verder op tonen, klemmen en dichterlijke vondsten letten.
Dat je je er niet aan stoort is een ding, maar bedoel je te zeggen dat aVONDzon géén voorbeeld is van foute beklemtoning? Dat lijkt me toch niet...
VerwijderenHet gaat bij deze band misschien niet zozeer om de klemtoon, maar ze eindigen en beginnen zinnen wel op rare plekken: The Cardiacs.
BeantwoordenVerwijderen@Gerhard Wentink: dat is altijd zo zonde geweest. Ruthless Queen is een fantastisch nummer, maar juist die klemtoon is tenenkrommend ...
@Mient Adema: je hebt gelijk, maar Ruthless Queen werd gezongen in het Engels en daar ligt die klemTOON toch echt verkeerd.
Ik denk ook dat die klemtoon in ruthless per se op de beginlettergreep moet worden gelegd, maar probeerde dat (inderdaad prachtige) nummer te redden met een smoes/uitvlucht. Want accentwisseling in het Engels kan in beginsel net zo goed als in het Nederlands en zelfs het Frans (verg. abomiNAble / aBOminable). Maar de tekst van het lied biedt weinig aanknopingspunten voor de stelling dat het juist om een sterk gemis zou gaan van mededogen. Ze hadden dus een beter passend synoniem voor ruthless moeten zoeken. Dat is er toch zeker wel? (sprak hij toen het kalf verdronken was).
VerwijderenO ja, schiet me ineens te binnen. Laatst een discussie gehad over het woord "boekwinkels" dat in een luisterlied voorkwam en waarbij de melodie een klemtoon op WIN vereiste. Dat stoorde me. BoekWINkels en biblioTHEken. Piekeren, puzzelen en jawel hoor KiOSken had gekund. Waar je leesvoer haalt.
VerwijderenTja , misschien ben ik in mijn aard meer geneigd om naar dat verdronken kalfje te staren dan naar een alternatief te zoeken ....
BeantwoordenVerwijderenMaar je reactie is forMIdable ... gaat Stromae me nou aanklagen?
Nog helemaal niemand die Is er leven op Plutó heeft genoemd?
BeantwoordenVerwijderen(Spoiler: Nee, er is geen leven op Pluto.)