Wat betekent fair enough?

Laatst zei iemand in reactie op een ander blog dat hij in zijn omgeving steeds vaker de uitdrukking “fair enough” hoorde, maar dat hij dat overbodig vond omdat daar al het Nederlandse equivalent “prima” voor werd gebruikt. Interessant: ik zou die woorden helemaal niet gelijk stellen. Dit is niet noodzakelijk een probleem, maar wel interessant: de taalintuities van mensen kunnen dus verschillen. Maar ik was toch wel benieuwd geworden of die woorden inderdaad vergelijkbaar worden gebruikt. Wat doe je dan? Je kijkt op Twitter, goudmijn van taaldata.

Fair enough

Fair enough is duidelijk Engels: de eerste attestatie in het Oxford English Dictionary (OED) is van 1866. De betekenis is “that's reasonable”. Interessanter wordt het als we naar het Urban Dictionary (UD) kijken. Hoewel dit een open-source woordenboek is (iedereen mag bijdragen, met alle gevolgen vandien), is het veel meer bij de tijd dan de OED (redenen daarvoor staan o.a. hier). In het Urban Dictionary staan de volgende betekenissen:

1. What you say when you initially disagreed with another's opinion or behavior, but after hearing their explanation can now see their point of view.
2. Your opinion is wrong, but proving it will take so long and accomplish so little that I'm not going to bother.
3. A way of conceding a point, or admitting while you may not agree with someone's opinion, they are entitled to have it.

Dit is erg interessant: men zegt dus bij (1) en (3) dat er sprake is van een meningsverschil, maar dat je wel het punt ziet. Je zegt dus niet: “jij hebt gelijk”, maar je zegt “ik heb nog steeds gelijk, maar ik zie je punt”. Een interessant fenomeen, zeker op internet, waar nooit iemand zijn ongelijk toegeeft. Maar voor mij hoeft dat negatieve niet: voor mij betekent fair enough "dat is redelijk", en ook "ik zou hetzelfde hebben gedaan/doen".

Voorbeeld 1

@persoon 1 Heb ze nog maar twee keer gezien. Veel te weinig. MOET. NOG. EEN. KEER.
@persoon 2  JA HALLO. Ik nul keer. Heb voorrang.
@persoon 1  Oké oké fair enough. Iets met samen fronten dan maar ;p

Dit voorbeeld lijkt niet goed te passen in de drie UD-betekenissen: er is niet noodzakelijkerwijs sprake van een oneens zijn. Ik zou hier prima best gek vinden. Fair enough betekent hier zoiets als: ik snap je punt.

Voorbeeld 2

Waargebeurd. "Mag ik je nummer?" - "Nee." - "Fair enough. Wat is je blog?"

Dit is een schitterend voorbeeld. Fair enough wordt hier ook weer in de betekenis “dat is niet meer dan redelijk” gebruikt. Maar nu is de vraag wat voor implicaties de tweede vraag “Wat is je blog?”, geeft. Ik denk zoiets als "inderdaad, je geeft je nummer niet, want wie geeft er nog nummers". 

Prima

De definitie van prima (een italicisme overigens) is lastiger, omdat het in meer soorten situaties wordt gebruikt. Je kunt het bijvoorbeeld hebben over een prima auto, of dat iemand een prima wedstrijd heeft gekeept. We gaan het hier alleen hebben over de betekenis van prima als bevestigend woord. Hoewel de Van Dale niet explicitiet deze vorm weergeeft, mag je ervan uitgaan dat het ook “uitstekend" betekent.

Dan is natuurlijk de vraag in hoeverre we 'prima' kunnen gebruiken in dezelfde context als 'fair enough'. Zoals gezegd is dit lastiger, omdat 'prima' vooral veel wordt gebruikt als adjectief. Maar ik heb twee voorbeelden gevonden.

Voorbeeld 1

"Silicon Valley bedrijven eisen meer privacy van NSA. Prima. Maar kijk ook naar jezelf Google, Facebook, LinkedIn"

Dit is interessant. Als je hier fair enough invult, dan voel ik geen heel groot betekenisverschil. De spreker zegt: oké, ik ga akkoord met dat standpunt.

Voorbeeld 2

"Frankrijk volgt Zweden: strafbaarstelling klanten prostituees. Prima! Jammer dat Nederland nog achterloopt met geflopt reguleringsbeleid."

Hier wordt 'prima' gebruikt in de Van Dale-betekenis: “de zin hiervoor draagt een mening uit waarmee ik het volledig eens ben”. Dit wordt nog versterkt door het uitroepteken. 'Fair enough' zou mijns inziens hier wel echt iets anders betekenen, namelijk niet zozeer grote instemming, maar meer een toegeeflijke, oké-dan-instemming.

“Conclusie”

Dit is natuurlijk nauwelijks een uitgebreid onderzoek, maar het geeft een beetje weer op wat voor soort manieren de uitdrukking 'fair enough' wordt gebruikt in het Nederlands. Het is een verkenning.

Waar volgens mij het grote verschil zit is in de argumentatieve kracht van de uitdrukkingen. Je kunt zeggen dat bevestigend antwoorden een schaal is: Prima is heel erg sterk, terwijl fair enough een zeker voorbehoud in zich meedraagt. Zie voor meer over argumentatieve kracht bijvoorbeeld de masterscriptie van Martijn Kager, vooral 2.3.2 en 2.3.3. Heel helder, en buitengewoon interessant.

Leuk he, taal! En je kunt het zelf ook doen, door een Twitter-search! Mocht je erover willen publiceren, stuur dan even een mailtje; dan werken we samen. Seems only fair enough...