Tarampampam: Milfjes eerste boek, nu in de boekwinkel!

Met grote trots, blijdschap, nee: euforie, ongeforceerde joligheid en levenslust presenteren wij, Milfje-Yin en -Yang, ons eerste echte nu al legendarische huisgeschreven BOEK:

Taal in 2015!

Tsjokvol met:

- Ál het taalnieuws van afgelopen jaar

- wetenschapsnieuws, bijvoorbeeld over het verdwijnen van eh..., hoe het Nederlands op het Chinees begint te lijken, over de taal van Nederlandse politici, de invloed van klimaat op taal

- taaltrends, zoals de populariteit van #injebroekje, woordgrappen in reclames, de ver-het-ting van onze taal

- nieuwe woorden uit 2015: terroroehoe, tinderellasyndroom, sjoemelsoftware, selfieluis

- interviews met o.a. Piet Paulusma, Ann de Craemer, Paulien Cornelisse, Jonas Winterland, Anousha Nzume

- lijstjes, bijvoorbeeld de beste nieuwe scrabblewoorden in de Dikke van Dale

Meteen kopen dus! Een bijdrage aan onze bankrekening, maar VOORAL aan je boekenkast, qua inhoud en vanwege de fantastische vormgeving. 

Volgende week op dit blog: een zelfbevlekkende recensie!

Auteur Ruud Hendrickx (voor de kijkers thuis: links op de foto)
mocht met Milfje en boek op de foto

Mannetjes en vrouwtjes en baby's

Woorden betekenen meer dan je denkt. Naast hun woordenboekbetekenis, laten ze vaak namelijk ook zien wie de macht heeft, hoe sociale verhoudingen zijn. Het geeft ophef (al dan niet terecht) over het gebruik van ogenschijnlijk eenvoudige woorden als 'man' en 'vrouw' (kijk maar, Van Dale is misschien wel sexistisch!). Zelfs een ogenschijnlijk kilosimpel begrip als ‘mannetje’ blijkt bol te staan van nuances, connotaties, en diepe filosofische kwesties. Desalniettemin wordt het steeds meer gebruikt – dat is althans mijn persoonlijke observatie. Wat betekent het dan en waarom is het populair?

Over "aanhalingstekens"

Aanhalingstekens, je moet ze bewonderen: als enige leesteken hebben ze de slag gemaakt naar gesproken taal. Toch is het niet alles goud wat blinkt. Aanhalingstekens (‘enkel’ dan wel “dubbel” – wij gaan in dit stukje voor het gemak steeds voor het laatste) worden namelijk op zo veel manieren en om zo veel redenen gebruikt, dat hun betekenis eigenlijk onduidelijk is. We hebben natuurlijk de citerende functie ("Uiteraard, Milfje!", scandeerde de menigte prijzend.), en de google-functie (zoeken op "blog Milfje" geeft andere resultaten dan zoeken op blog Milfje, maar doe dat laatste maar niet). Maar er is meer! Milfje zoekt het uit: hoe zit het, waarom, en wat doen we eraan?

Wat betekent "smooth af"?

Milfje is dol op het kijken van Grappige Plaatjes. Gelukkig staat het internet daar vol van: bijvoorbeeld hier (nadruk op bikinibabes), of hier (nadruk op popcultuur), of zelfs hier (nadruk op foute vertalingen). Niet alleen leuk pour leuk, maar ook leuk om de taal. Je komt namelijk nogal eens iets onbekends tegen. Zo zag ik de laatste tijd vaak de uitdrukking “smooth af”. In eerste instantie deed ik dat af als een spelfout, waar “smooth as” bedoeld werd. Dat is opzich al een grappige uitdrukking: het is een vergelijking waarbij het vergelekene is weggelaten. Oftewel: “Hij is groot als”. Dit betekent zoveel als “Hij is zo groot als maar zijn kan”. Maar niks van dat alles: het betrof zeker geen spelfout, maar iets anders...

Taal is politiek en strijd

Het is heden ten dage een vanzelfsprekendheid dat ik, als Hagenees, zonder enige moeite kan communiceren met iemand uit Almelo, of uit Zierikzee. We beheersen tenslotte allemaal het Standaarnederlands. Dit is echter een recent fenomeen, en zeker niet overal ter wereld even normaal. Standaardtaal is ontstaan om verschillende redenen: om communicatie tussen regio's makkelijker te maken, en vanwege een groeiend nationalisme. Één volk, één land, dat is een sterke gedachte. Over de ontwikkeling van standaardtaal, en vooral over de relatie tussen taal en politiek gaat het boek Taalstrijd. Over relaties tussen talen in de wereld, Europa, Nederland en Vlaanderen (Uitgeverij ASP) van Frank van Splunder.

Van braaktoilet tot quotilde: de nieuwe woorden van 2015

Jaaroverzichten springen als narcissen in deze warme winter naar boven. Van Snoecks tot de NOS: iedereen geeft een overzicht van zijn of heur vakgebied. Van tijd tot tijd proberen mensen ook overzichten te geven van alle nieuwe woorden van een jaar. Zo schreef Ton den Boon tussen 2000 en 2005 woordjaarboeken, was er in 1999 het Taalboek van de Eeuw, en bracht Ewoud Sanders een aantal keer De taal van het jaar uit. Nu is de beurt aan Tanneke Schoonheim, Rob Tempelaars en Viviën Waszink. Van hun hand verscheen bij AUP De nieuwe woorden van2015.

Woord van het jaar 2016: knusselen

Het zijn onzekere tijden. Vaste banen zijn er niet, de economie is niet wat ‘ie geweest is, en het klimaat verandert ook al de hele tijd. En als klap op de vuurpijl is is het in ons land totaal onduidelijk hoe je iemand eigenlijk fatsoenlijk moet begroeten! Gelukkig brengt het nieuwe jaar ons de redding voor dat laatste probleem. Want de woorden van het jaar 2015 zijn amper bekend, of het woord van het jaar 2016 is al bekend: knusselen.

Vroegâh toen alles nog duidelijk was, gaven Nederlanders elkaar ter begroeting of afscheid altijd 3 zoenen op de wangen. Ik weet niet hoe het bij jou zit, maar in mijn generatie is het inmiddels anders: zeker bij intimi is 1 zoen gebruikelijk. Ik ben slecht met veranderingen, vandaar dat ik vaak gewoon doorzoen, en dan op genante wijze in de lucht kus.

Ik ga uit mijn lijden verlost worden, want de nieuwe begroeting die het volgens NRC helemaal gaat worden in 2016 is blijkbaar superduidelijk en voorkomt alle misverstanden. Na de eerste zoen trekken de begroeters hun partner naar zich toe voor een niet al te innige knuffel. Een eventuele tweede zoen wordt zo voorkomen, de partners kúnnen helemaal niet naar de andere wang bewegen. De kus+knuffel-combi die aldus ontstaat heet een knussel, het bezigen ervan heet knusselen.

Dat woord bestond eigenlijk al, als vorm van knutselen, maar dat is niet erg. Woorden kunnen hun strepen veranderen. Neem het woord overheidshacker: 10 jaar geleden was dat "iemand die de overheid hackt", nu is dat een "hacker in dienst van de overheid".

Nou lieve lezers, ik kan niet wachten. Allemaal een dikke knussel voor 2016, en dat we maar veel nieuwe woorden mogen maken!

Hoe spreek je sriracha uit?

Jaja dames en heren, het is weer tijd voor een Moeilijk Buitenlands Woord! We doen dit omdat uit lezersonderzoek is gebleken dat dit is wat U, Lezer, wil: tips over uitspraak. Ons eerdere hypergenuanceerde stukje over de uitspraak van quinoa is namelijk inmiddels ons meestgelezen stukje. Nu dan, vandaag besteden we aandacht aan een fonkelnieuw product in den Neerlandschen supermarkt: sriracha-saus. Maar hoe spreek je dat eigenlijk uit?