Additief is addictief: over optelliedjes

Soms word je wakker, en dan heb je een liedje in je hoofd. Soms is dat gewoon wat de wekkerradio speelde, maar soms is het iets onverklaarbaars. Zo is het voor mij heel vaak Ouverture Hebriden van Mendelssohn (sorry, snob-alert), maar ook vrij vaak het thema van Chariots of Fire. Nu echter werd ik opeens wakker met het zinnetje “and a partridge in a pear tree”. Kent u dat liedje? Het is een leuk liedje, want additief, en daar zijn er meer van. En ook vehaaltjes.

Ik zeg additief, en daarmee bedoel ik optelliedjes, maar er is meer aan de hand. Je hebt namelijk ook aftrekliedjes (blegh). Het bekendste daarvan is waarschijnlijk Potje met Vet, dat onlangs nog in het nieuws was. En je hebt in het Engels 99 Bottles of Beer on the Wall. Bizar genoeg is over dit verschijnsel een wiskundigartikel gepubliceerd, met allemaal malle wiskundige varianten. Wow, dat is het op één na bizarste onderzoek dat ik ken (na de pogingen een computer zinnen te later herkennen waarop hij “that's what she said” kon zeggen).

Dan heb je ook nog de zogenaamde infinite loops: liedjes of verhaaltjes die eindeloos doorgaan. Er is het geweldige Liedje dat de Mensen Irriteert, en er is het verhaal over de 12 Rovers in een Hol. In het Engels heb je ook nog het scherp getitelde The Song That Doesn't End. Het is wel duidelijk een van de catchieste liedjes in deze categorie, met een behoorlijke dikke jazz-vibe. EN EEN MODULATIE!!! Luister hier maar. Wow.

Maar vooral zijn er dus de optelliedjes. Hoe die vaak werken is dat er een muzikaal intro is, waarin een nieuw element wordt geintroduceerd, alwaarna een opsomming volgt van alle eerdere elementen. In het geval van The First Day of Christmas gaat het over dingen die z'n Ware Liefde hem stuurde: eerst een partridge in a pear tree (succes postbedrijf!), dan 2 tortelduiven, enzovoort. Het geval van de Zevensprong is iets anders: daarin wordt telkens het refrein herhaald, en volgt alleen een opsomming (en dat is één, en dat is twee met swerelds mooiste dalende interval, hoor maar).

Grappig genoeg komt een bepaalde opeenvolging vaak terug: de muis door de kat, de kat door de hond, de hond door de stok, de stok door het vuur-water-koe-slager. De slager wordt vervolgens door de galg (les 7 in mijn Latijn leerboek, waardoor ik nog steeds weet dat een galg in het Latijn een patibulum is) of door de duivel (zoals in dit verhaal) in zn kraag gegrepen. Soms is er slechts sprake van een opeenvolging die niet oplost (zoals bij De Muis in het Koren Verloren), soms, vooral in de verhalen, gaat het om een motivationele questie, waarbij uiteindelijk iemand ja zegt, waardoor allerlei gebeurt. Je kunt dit trouwens ook eindeloos uitbreiden: ik kwam van de zomer tot 10 mensen en dan nog de duivel en de stok en de kat enzo. Heel leuk. Vind ik.

En jelui? Kent jelui er nog eentje? Opdat je het dele!