Translate Milfy!

maandag 2 januari 2017

Taalafkeer: vieze woorden

Waren we vorig jaar nog zo heerlijk in de kerstgedachte van vrede en veiligheid, deze week is het slechtheid en afkeer wat de klok slaat. Ja schepselen der aarde, ook in de taal vinden we allerlei lelycks en schtoms. Dan hebben we het niet direct over spatiefouten of andere taalvoutjes (voor zulke ergernissen zijn andere lokaties). We gaan deze week in op drie taalonderdelen die niet fout zijn, maar waar mensen desondanks afkerig van zijn: woorden, slogans, en dialecten. Waar komt die afkeer toch vandaan? Is 'ie terecht of niet? Vandaag deel 1: vieze woorden.
Ken je dat? Van die woorden waarbij het glazuur van je tanden springt als je ze hoort? Die gewoon zulke ranzige beelden oproepen dat de rillingen over je rug lopen? Wij bij Milfje hebben dat bij deze woorden: 

- reuk
- moederkoek
- Dille en Kamille
- lillen
- vochtig
- Vught
- klotsen
- brok
- vlezig
- uiteinde (voor het einde van het jaar)

Waarom zouden juist deze woorden nou zo op onze walgspieren werken? Misschien zit het 'm gewoon in de betekenis, in wat het is. Een moederkoek is een wonder der natuur, maar niet het allerlekkerst om 's ochtends naast je in bed te vinden. Hetzelfde geldt voor lillen: we houden hier best van pudding, maar de beweging van een puddinkje wanneer je er met je lepel tegenaan port is niet per se allersmakelijkst. En 'uiteinde' roept, hoe goedbedoeld ook, beelden op van de hangende billen van 2016.

Toch kan betekenis niet de hele verklaring zijn. Want wat is er vies aan Vught? Da's toch een prima plaats, niks op aan te merken? De afkeer zit hem hier denkelijk in de klanken en klankcombinaties. In het bovenstaande lijstje vallen vooral de v en de l (liefst nog gecombineerd tot vl) op als kennelijk viezig aandoend. Wat betreft klinkers moeten vooral de 'korte' varianten het ontgelden: de ò, ì en ù. De combinaties zijn natuurlijk al helemaal ranzig. Allemaal volledig subjectief dit, tenminste, misschien zijn er meer mensen die specifiek deze klankcombinaties vervelend vinden, maar voor zover we weten, is hier geen onderzoek naar gedaan. Het tegenovergestelde van lelijke klanken, mooie klanken, daar is dan wél weer vrij veel over geschreven. Over het Engelse cellar door bijvoorbeeld. 

Nu dan de vraag: wat vinden jullie lelijke woorden? En dan hebben we het dus even niet over jeukende managerspeak, hun hebben, en andere inhoudelijke dan wel sociale afkeer, neen: welk woord vinden jullie echt lelijk op basis van klank? Even ontgiffen na de vakantie: kom er maar in, gooi het eruit!

21 opmerkingen:

  1. Reacties
    1. Gatver, inderdaad! Behalve zappen, daar heb ik (Milfje-Sterre) dan weer niet zo'n probleem mee. Ieder z'n walging :)

      Verwijderen
  2. Vlecht, inderdaad vanwege de combi v+l, die korte e, maar ook die ch.
    En ik vind het ieder jaar weer grappig om mensen een spetterend uiteinde te wensen :)

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Haha ik ben blij dat ik geen oud & nieuw met jou gevierd hebt!

      Verwijderen
  3. Moeilijk is dat, loskomen van de semantiek. Ik vind smegma heel onprettig klinken, maar mijn andere zintuigen vinden dat ook smerig. Smerig klinkt trouwens ook vies, net als smeuïg en smiespelen. Zou het toeval zijn dat die woorden met sm beginnen? Smodderen en smotsen! Smemantiek!

    Jan

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ja, volgens mij heb je met sm ook een walgcombi te pakken. In ieder geval met een korte klinker erachter, 'smaak' vind ik bijvoorbeeld geen probleem.

      Verwijderen
    2. Tiens, bij mij werkt het vooral met een lange of middellange klinker. Je hoort ahw hoe smerig oorsmeer kan zijn. Zie (of hoor) ook smoezelig.
      Jan

      Verwijderen
  4. ik vind klotsen juist erg leuk, zowel de betekenis als de klank.
    Duitsers zeggen dat Nederlands niet een taal is maar een "Halskrankheit". Dat komt natuurlijk door de vele harde klanken, k's sch's enz. Angstschreew is dan een lelijk woord, maar ik heb daar niet zo'n last van (mogelijk omdat die "harde klanten" bij mij als Limburger toch zachter klinken)

    smegma, ja dat is echt vies
    en lillen
    en "nat" als de vieze man het uitspreekt ...

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Die mag hier inderdaad niet ontbreken:
      https://www.youtube.com/watch?v=Gs5HbAOP_2U

      Verwijderen
  5. Snol vind ik een vies woord. Maar om precies dezelfde reden vind ik het ook een fantastisch scheldwoord, dat ik graag en veelvuldig bezig als het maar even in de context past.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Da's ook weer waar: vieze/lelijke woorden kunnen soms heel nuttig zijn :-)!

      Verwijderen
  6. Annie: “Mijn man gaat altijd eerst een kwartier zitten bloggen nadat hij is opgestaan”.
    Jannie: “Hè bah Annie!”

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Maar wat is er nu vies qua woordklank hieraan?

      Verwijderen
    2. Misschien bloedpudding, blurb, blotebillengezicht, blondje, blubber (en dan ook de Engelse betekenis)

      Verwijderen
    3. Misschien ook door het Engelse bluh.
      Het heeft wel iets van een kotsgeluid.
      http://www.urbandictionary.com/define.php?term=Bluh

      Verwijderen
  7. Die harde Nederlandse klanken lenen zich uitstekend voor akelig klinkende woordcombinaties. Iemand – ik meen Jan Mulder – gaf ooit het advies aan internationale voetballers om scheidsrechters na een onwelgevallige beslissing het woord 'brugwachtershuisje' toe te voegen. Klinkt heel gemeen, maar je zegt niets onfatsoenlijks.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Dat is interessant, en laat ook een verschil zien. Harde klanken worden als onfatsoenlijk ervaren, en dat snap ik wel, want luid en grof gaan hand in hand. Maar waarom wordt vooral (afgaande op bovengenoemde voorbeelden) vooral medeklinker + L als smerig ervaren (niet hetzelfde als onfatsoenlijk)?

      Verwijderen