Imponeer je baas met deze 10 Franse uitdrukkingen!

September, de Maandagmorgen van het Jaar. Deze week zijn veel mensen weer aan de slag na een welverdiende vakantie. Zo ook Milfje (eigenlijk al een week maar eh bien). Het is een tijd van nieuwe kansen, een nieuw begin, en dus ook frisse eerste indrukken maken. En hoe maak je indruk? Tuurlijk, met kekke vakantieverhalen. Maar imponeren kun je natuurlijk ook best doen door een beetje sjieke taal te gebruiken. Eerder gaven we al wat tips over het gebruik van Latijn, maar nu is de sjiekste taal van allemaal aan de beurt. Milfje brengt u 10 Franse Uitdrukkingen om Uw Baas te Imponeren!


Het is alleen langue dans le joue (tongue in cheek), maar er is wel een serieus punt over te maken. De meeste van de hier genoemde uitdrukkingen hebben een prima Nederlandse vertaling. Toch komt de Franse uitdrukking nog wel voor. Waarom gebruiken mensen die Franse uitdrukkingen? Dat heeft met register te maken, met stijl. Je praat nou eenmaal anders met je oma dan met je maten in de voetbalkantine. Dat 'anders' kan zich uiten in het gebruik van woorden die inhoudelijk overbodig lijken, maar dat dus qua stijl niet zijn. Vul overigens voor Frans Engels in, en je krijgt meteen een emmer drek over je heen. Maar het is wel degelijk same difference. Taal gaat niet alleen over inhoud, het gaat ook over context.

Enfin, dat wat betreft inhoudelijk. Hier! Utileer deze mots immediatement! 

1. embarras du choix - keuze te over. In het Engels ook een mooie uitdrukking: an embarassment of riches (hoewel de betekenis daarvan een negatieve bijsmaak heeft). Niet geheel toevallig ook de titel van Simon Schama's boek over de Nederlandse Gouden Eeuw. Welke dan weer schitterend vertaald is als Overvloed en Onbehagen. Enfin.

voorbeeldzin: Toen ik bij de bakker een broodje wilde kopen werd ik overweldigd door een embarras du choix.

2. de rigueur - noodzakelijk, volgens de etiquette. Woorden roepen associaties op, en op basis van die associaties vinden we woorden mooi of niet. Het woord rigueur klinkt als rigoreus (wat als je het verkeerd uitspreekt klinkt als een soort wasmiddel-joekel: de Rigo Reus), en klinkt als een stijf boord, een potloodsnor en een lange eettafel met aan het hoofd één oude man. Die zich gedraagt volgens de etiquette.

voorbeeldzin: Een pak dragen is in zo'n situatie de rigueur.

3. fait accompli - voldongen zaak. Eigenlijk te gebruiken bij al je meningen, of het nou over een bedrijfsovername gaat, de opstelling van het Nederlands elftal of wie er doodgaat in het nieuwe seizoen van Game of Thrones. Twijfelen, dat doe je achter gesloten deuren, niet en plein publique.

voorbeeldzin: De opkomst van Milfje als hét schrijversduo van Nederland is een fait accompli.

4. du moment - op het moment dat.... Ook weer zo'n uitdrukking waarbij er geen inhoudelijk verschil zit tussen het Frans en het Nederlands, maar waarbij er wel een duidelijk stijlverschil zit. 

voorbeeldzin: Du moment dat iemand me verbetert, ben ik weg. 

5. sauve qui peut - redden wie zich redden kan, ieder voor zich. In een tijd van crisis, omvallende banken, en algemene malaise is dit natuurlijk een uitdrukking om bij de hand te houden. Hoewel, in een panieksituatie is het misschien beter te kiezen voor een uitdrukking die iedereen begrijpt. Er zit tenslotte een zekere grens aan sjiek willen doen.

voorbeeldzin: Het is chaos bij de Taalunie, het is daar echt sauve qui peut. (Eventuele overeenkomsten tussen deze zin en de werkelijkheid berusten op toeval)

6. tour de force - huzarenstukje (ook al zo'n mooi woord!). Of eigenlijk: iets waar je heel hard je best voor hebt moeten doen. Ik moet altijd direct denken aan de de Tour de France: dat is ook altijd een tour de force. Ultieme voorbeeld voor mij is een foto die ik helaas niet heb kunnen achterhalen, van een letterlijk schuimbekkende wielrenner, ik meen Joop Zoetemelk. Tot het gaatje en terug.

voorbeeldzin: Het was deze ochtend een tour de force om uit mijn bed te komen.

7. au fond - in wezen, feitelijk. Fond betekent letterlijk de onderkant, de basis. Het is grappig hoe die betekenis dus wordt geëxtrapoleerd naar het wezen. 

voorbeeldzin: Het is au fond chiquer om Frans te spreken.

8. bon ton - zoals het hoort, beschaafd / volgens de mode.  Vergelijk de rigueur. Vergelijk niet bon mot, wat gans iets anders betekent (een geestige opmerking, een Witz).

voorbeeldzin: In je kruis graaien in het openbaar is niet bon ton.

9. enfant terrible - onaangepast persoon. Een grappige uitdrukking, die het verschil tussen de som van de delen (want letterlijk betekent het 'verschrikkelijk kind') en het totaal laat zien. Ik ken deze uitdrukking echter vooral als iets positiefs: een enfant terrible durft zijn eigen weg te gaan, is onvoorspelbaar, en durft tegen heilige huisjes te schoppen.

voorbeeldzin: Milfje Meulskens is het enfant terrible van de vaderlandse taalblogs.

10. à tort et à travers - te pas en te onpas. Sowieso vind ik dit een mooie uitdrukking die best vaak gebruikt mag worden, in Frans of Nederlands. 

voorbeeldzin: Hij gebruikt Franse uitdrukkingen à tort et à travers.

Zo, dat is genoeg om indruk te maken dunkt ons. De volgende stap is dan natuurlijk opslag vragen. En laat daar nou een Fransman een handig boekje over hebben geschreven. Bonne chance mes amis!