Schil maar geen schilder: een nieuw taalspel!

Taalspelletjes liggen al sinds het prilste begin van de blogcarriere van Milfje dicht na aan heur hart (zie o.a. hier, hier, hier, hier, hier hier, hier, hier, en hier). Helaas hebben we tegenwoordig veel minder tijd om te bloggen. Dat komt zowel door persoonlijke omstandigheden voor ons allebei, als door het feit dat we nu ook voor andere media schrijven (ik voor bv. de lage landen, Sterre voor de KIJK). Maar nu zag ik iets op Twitter waarvan ik dacht: ja, dáár zit een taalspelletje in. Bij dezen dus.

Hoe begin je met bloggen over wetenschap?

door Marten van der Meulen

Bloggen. Je kent het, je ziet het mensen doen, je wil er misschien ook zelf weleens proberen. Maar hoe begin je? Wat zijn echt de allereerste zuigelingstapjes die je kunt zetten om aan de slag te gaan als ontluikende wetenschapsblogger? Precies daarover geef ik vandaag op het 3e Symposium voor Wetenschapsbloggers een korte presentatie. En, noblesse oblige: daar moet ik natuurlijk ook over bloggen.

Sleetjes

door Marten van der Meulen

Er ligt sneeuw, en dus zijn er nieuwsberichten over sneeuw. Logischerwijs bevatten die bepaalde woorden, die bij dit specifieke onderwerp horen. Sneeuw, ijsvrij, schaatsen, bevroren wissels, ijsclub, it giet oan, en ga zo maar door. Maar één woord in het bijzonder viel mij op. Zo kopte NRC op 7 februari:

"Winterdag in Nederland: sneeuwjacht, sleetjes en forse ontwrichting"

En twee dagen eerder had de NOS al geschreven:

Jacht op schaatsen en sleetjes: 'ik heb dit niet eerder meegemaakt'

Maar waarom gaat het hier twee keer over sleetjes, en niet over sleeën? Zien we een opmars van De Kleine Slee, als een winters equivalent van de chihuahua, of is er iets anders aan de hand?

Twee keer zo groot als Texel en andere gevoelsmaten

door Marten van der Meulen

Bij sommige dingen moet je meteen aan één persoon denken. Chomsky = taal en anarchie, Sjakie = chocolade, Frenkie = dribbels. Bij mij denken meerdere mensen blijkbaar aan geografische vergelijkingen, door Ewoud Sanders wel 'gevoelsmaat' genoemd. Zo kreeg ik vorige week dit bericht van @joostnagtegaal:

@MartenvdMeulen Een nieuwe topografische groottevergelijking (is hier al een vakterm voor?):

"Niue is een klein eiland in de Grote Oceaan, ter grootte van de gemeente Goeree-Overflakkee" https://t.co/KrHUdB7yiV

— Joost (@joostnagtegaal) January 27, 2021

En gisteren kreeg ik er wéér een bericht met een vergelijking, dit keer van @GVR73:

@MartenvdMeulen Voor je verzameling: "(...) de ijsschots - die aanvankelijk de grootte had van de provincies Noord-Holland en Utrecht samen - (...)" ;-) https://t.co/i1mVoowx6O

— Rutger Kiezebrink 🎵 (@GVR73) February 4, 2021

Tijd om hier weer eens in te duiken: hoe werken vergelijkingen met eilanden en provincies als gevoelsmaat?

Een enorme mijl paal: ambiguïteit is overal

Door Sterre Leufkens

De onterechte spatie stond lang geleden aan de wieg van Milfjes succes. Met dit stuk over de aFsChUwElIjKe SpaTiE in Rijks      museum kregen we er vele volgers bij (en we verloren er ook een aantal, maar ja, their loss). Met dat blog vestigden we definitief onze naam als relativatoren van spatie- en andere 'fouten'. En relativatoren, dat blijven we, ook in dit stukje, dat ons 600ste stukje is! Dank u dank! Een enorme mijlpaal. Of toch een enorme mijl paal? Hoe erg is zo'n foutieve spatie?

Deze blogpost is de beste ooit, met uitzondering van een heel aantal andere

door Marten van der Meulen

Vroeger, toen ik nog naar werk ging, gebruikte ik het openbaar vervoer. Dat maakte me vrijwel totaal afhankelijk van de Nederlandse Spoorwegen. Er waren dagen dat ik ze tolereerde/negeerde, er waren dagen dat ik ze actief haatte. Maar wat je ook van ze vindt, ze zijn altijd goed voor een stukje interessante taal. Zo hoorde ik nu een hele tijd geleden (wie wat opschrijft en bewaart, die heeft wat) het volgende op weg naar Nijmegen, vlak voor station Arnhem:

"Dit is ook het eindpunt van deze trein, althans, hij wordt hier gesplitst."

Ik zal niet liegen: ik schrok me eerst een hoedje. Het is wel eerder voorgekomen dat de trein op Arnhem eindigde, met alle gevolgen van dien. Maar toen kwam het tweede gedeelte van de zin, waarmee alles anders werd, en dat kwam allemaal door althans. Onhandig en onbruikbaar, maar toch ook intens interessant.

Listicles als voortzetting van ouderwets taaladvies

door Marten van der Meulen

Er is door de eeuwen heen op verschillende manieren over taalnormen geschreven. Aanvankelijk (zeg tussen 1550 en 1800) hadden we de normatieve grammatica's en spellingwerken, die als doel hadden het systeem van de taal te vormen. Vanaf eind negentiende eeuw kregen we ook de taaladviespublicatie: boekjes waarin uitsluitend problematische taalproblemen stonden (en waar ik al vier jaar onderzoek naar doe). Als/dan, de grootste/de meest grote, Nederland/Holland etc. En nu, in tijden van internet, is er zowaar een nieuwe vorm verschenen: het listicle. Het is een nieuwe vorm, en toch eigenlijk juist heel oud.

Tien redenen waarom de taal van Couperus zo interessant is

Door Marten van der Meulen

Het is geen geheim dat ik vaker Couperus lees, noch dat ik me verwonder over zijn taal. Ik schreef eerder al eens over Couperus' woordgebruik in Het zwevend schaakbord en Boeken der kleine zielen. Nu was ik in de kerstvakantie in klassieke sferen. Boeken die te lang ongelezen in mijn kast stonden wegwerkend had ik net I, Claudius van Robert Graves gelezen, toen ik besloot om Antieke verhalen. Van goden en keizers, van dichters en hetaeren van Couperus ter hand te nemen (een boek dat ik kreeg als kado voor mijn eindexamen klarinet in 2008! Vervlogen tijden...). Vooral in het eerste verhaal, Adonis, viel me weer van alles op. In de beste blogtraditie maakte ik er vervolgens een listicle van. Wat Ik Las In Couperus Zal Jullie Verbazen!